O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

blokadalari
deb nom olgan. A gar o 'tk a z u v c h a n tiz im n in g pastki 
qism lariga ayrim impulslar o ‘tishi faqat sekinlashgan yoki vaqti-vaqti 
bilan to 'x ta g a n b o 'ls a , to 'liq b o 'lm a g a n qism an y u ra k blokadasi 
to 'g 'risid a gap borishi mumkin. Impulslarning butunlay o ‘tmay qolishi 
yurakning to 'liq blokadasidan darak beradi. Im p u lsla r o 'tish in in g
buzilish joy ig a qarab sinoatrial, b o ‘lm acha ichi, atrioventrikular va 
qorinchalar ichi blokadasi (Giss tutami va uning tarmoqlari blokadalari) 
farq qilinadi.
Sinoatrial blokada (SAB)
elek trik im pulslarning S A -tu gu nid an 
b o ‘lmachalarga o ‘tishi buziladi, k o ‘pincha bo'Im achada SA - tuguni 
a tro fid a y a llig 'la n is h va d e g e n era tiy o 'z g a ris h la r (re v m o k a rd it, 
miokarditlar, aterosklerotik kardioskleroz - MO‘I, ASKS) rivojlanishi 
natijasida kelib chiqadi. K o'proq to ‘liq bo'lm agan SAB hosil bo'ladi 
va unda bo'lm achalarga (dem ak, qorinchalarga ham ) S A -tug un ida 
hosil bo'lgan impulslarning faqat bir qismi o'tkazilm aydi. Natijada EKG 
da (11-rasm ) vaqti-vaqti bilan yurak sikli qism larining tushib qolishi 
kuzatiladi (P tishchasi va QRST kom pleksi). Ana shunday bitta sikl 
tushib qolishlar paytida yurakning ikkita sikli orasidagi pauza, R - R
yoki P - P tishchalari orasidagi odatdagi intervalga nisbatan taxminan 
2 barobar kattaroq bo'ladi.
SAB da ayrim holatlarda 2 yoki 3 PQRST sikli tushib qoladi. Unda 
EKG da cho'zilgan odatdagi R - R (P - P) intervalidan 3 yoki 4 marta 
oshgan pauza fiksatsiya qilinadi.
Bo'lmachalar ichi blokadasi (BIB)
- b o 'lm a c h a la r o 'tk a z is h
tizim idan impulslar o'tishining buzilishi bo'lib, YUIK, M O 'I, ASKS, 
y u rak m itral p o ro k lari, m io k ard itlar b ilan k asallang an odam larda 
uchraydi. Ayrim vaqtlarda naperstanka (digitalis) preparatlarini k o 'p
miqdorda berilganda, elektrolit buzilishlarida ham uchraydi. K o'pincha 
to 'liq bo'lm agan BIB kuzatiladi va unda bo'lm acha orqali impulslarning 
S A -tu g u n id a n y o k i bu im p u ls la rn in g o 'n g b o 'lm a c h a d a n chap 
bo'lm achaga o'tkazilishi sekinlashadi. Natijada P tishchasining vaqti 
0,11 dan ko'proqqa cho'zilishiga, uning bo'linib kem tiklanishiga olib 
keladi.