O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

9.8 .6 . 0 ‘rganish uchun mashqlar
U zun , ensiz qilib kesilgan rezinkani daraxtga bog‘lab chap oyog‘i 
bilan chapga qarab yurish va qoMlari bilan rezinani to rtib , o ‘ng 
oyoq bilan yonbosh usulini im itatsiya qilish.
Raqibni belidan ushlab, chap oyoq bilan chap tom onga yurib, 
q o ‘llar yordam ida tortiladi.
1. S aflanish , salo m lash ish , y o ‘q lam a q ilish , m ash g ‘u lo tn in g
vazifasi va m aqsadi bilan tanishtirish.
2. Suhbat mavzusi — kurashchining chidam liligini tarbiyalash.
3. U m um rivojlantiruvchi va m axsus m ashqlarni bajarish (tezkor- 
likni oshirish uchun bajariladigan m ashqlar).
4. K urashning am aliy texnikasini o ‘rganish (yelkadan oshirib 
tashlashni o ‘rganish).
9 .9 . Yelkadan oshirib tashlash usuli
1. Saflanish, salom lashish, yo ‘qlam a qilish, m ashg‘ulotning va- 
zifasi va m aqsadi bilan tanishtirish.
2. Suhbat mavzusi — kurashchining chidam liligini tarbiyalash.
3. U m um rivojlantiruvchi va maxsus m ashqlam i bajarish (tezkor- 
likni oshirish uchun bajariladigan m ashqlar).
4. K urashning am aliy texnikasini o ‘rganish (yelkadan oshirib 
tashlashni o ‘rganish).
120

---

Suhbat
Agar kishi b iron-bir og‘ir ishni bajarayotgan b o ‘lsa, tabiiyki bu 
ish borgan sari qiyinlashib borayotganini sezadi. C hetdan qarab, bu 
kishi holatining ancha o ‘zgarganini sezish m um kin. Bu o ‘zgarishni 
m im ika, m ushaklari zo ‘riqishidan bilib olsa b o ‘ladi. Shu bilan birga, 
uning organizm ida birm uncha jiddiy fiziologik o ‘zgarishlar ham ro ‘y 
beradi.
Q iyinchilik k o ‘payib borishiga qaram asdan, kishi iroda kuchi 
hisobiga dastlabki ish tezligini birm uncha vaqt saqlab turishi m um kin. 
Bunday holatni o ‘rni to ia d ig a n charchoqlik bosqichi deyiladi. Agar 
sportchi butun irodasi bilan mashq qilishiga qaram ay, ish sur’ati pa- 
saya borsa, endi qattiq charchab qolish bosqichi boshlanadi. Kishi 
ish qobiliyatining vaqtinchalik susayishi 
charchoqlik,
deb ataladi. A na 
shu charchoq lik ka qarshilik k o is a tis h qobiliyati 
chidamlilik,
deb 
ataladi.
K urashchining chidam liligi m usobaqada aniqlanadi. U m usobaqa 
m obaynida harakatini susaytirm asdan olishuvlarga chidasa va m uso- 
baqani oxirigacha yetkazsa, bunday kurashchini biz chidam li, deb 
ayta olam iz.