O ’ z b e k I s t o n R

11-laboratoriya m ashg’uloti
Mavzu: 
Tafakkur
M aqsad: 
Masala yechish usuliga tajribaning ta ’sirini o ’rganish
(lachins
metodikasi).
Jihoz: 
Arifmetikaga oid topshiriqlar to’plami
A.S. Lachins tomonidan ishlab chiqilgan metodika yordamida bir 
xi! tipdagi vazifani yechish jarayonidagi ikki guruh tekshiriluvchilar 
natijalarini solishtirish orqali fikrlash jarayonidagi rigidlikni aniqlash 
mumkin. Vazifa shunday tanlanishi kerakki, ularning bir qismi bir usul 
bilan, qolganlari ikki usul bilan yechiladi.
Tajriba boshlangunga qadar har biri 10 tadan arifmetik vazifadan 
iborat 2 ta varaqa tayyorlanadi. 1-guruh tajriba, ikkinchisi nazorat guruhi 
deb qaralib, ularga alohida-alohida vazifalar beriladi. Har ikki guruhdagi 
tekshiriluvchilar bir-birlariga bog’liq bo’lmagan holda vazifalarni 
yechishlari kerak bo ’ladi. 1-5 vazifalar bittadan yechimga ega, 6-10 
vazifalarning esa minimal bitta yechimi bor yoki ratsional yechimga ega 
emas.
Natijalarni tahlil qilish uchun nechta tekshiriluvchi 6-10 vazifalarni 
ratsional usul bilan yechganligini hisoblab, foizga aylantirish kerak.
K o’p hollarda tekshiriluvchi 1-5 vazifalarni bir xil usul bilan 
yechgandan so’ng 6-10 vazifalarni ham shunday usul bilan yechishga 
harakat qiladilar, sharoit o ’zgarganligini sezmaydilar. Bunda fikrlash 
jarayonida bilish rigidligi vujudga kelganligini aniqlash mumkin.
Ishning borishi:
Tajribani 
o ’qituvchi 
olib 
boradi. 
Talabalar 
ikki 
guruhga 
bo ’linadilar. Birinchi tajriba guruhiga birinchi to ’plamdagi vazifalar, 
ikkinchi - nazorat guruhiga ikkinchi to ’plamdagi vazifalar beriladi. 
Barcha ishtirokchilar vazifalarni navbatma-navbat yechishlari kerak 
bo’ladi.
Tekshiriluvchiga ko’rsatma: 
« Q o ’lingizdagi 
varaqda 
10 
ta 
arifmetik topshiriq bo’lib, ularni tartib bilan yeching. Q o ’lingizdagi 
varaqqa barcha arifmetik sullarni yozishingiz mumkin. Vazifani yechish 
vaqti cheklanmagan. Uni mustaqil ravishda boshqalardan k o ’chirmay 
bajarishga harakat qiling».

---