Nutqi tо‗liq rivojlanmagan bolalar idrokining psixologik rivojlanish mazmuni

8. “Eng hushyor
”.
О‗quvchilar yarim doira shaklida turishlari kerak. Bir 
o‗yinchi oldingi chiqib bir necha daqiqada o‗yinchilar joylashish tartibini eslab 
qolishi kerak. So‗ng o‗rtoqlariga teskari o‗tirib turib, qatnashchilarning joylashishi 
tartibini aytib chiqadi. O‗yin davomida har bir qatnashchi shu mashqni bajaradi. Kim 
xato qilmay aytsa, o‗sha holib bo‗ladi. Hohlagan bolasini diqqat bilan ko‗rib olishni 
taklif qiladi. So‗ngra ko‗zini yumib, shunday tasvirlansiniki, qogan bolalar kim 
to‗g‗risida gapirilayotganini fahmlasinlar.
9.“Adashib qolgan hikoyatchi”
.
О‗quvchilar doira shaklida turib oladilar, 
olib boruvchi baxs mavzusini aytadi. Biron bir ishtirokchi mavzuni ochib bera 
boshlaydi, keyin esa tasodifiy assotsiatsiyalarga tayanib mavzudan chetga chiqa 

---

39 
boshlaydi. U bir mavzudan ikkinchi mavzuga, undan yana boshqasiga o‗tib ketadi. U 
o‗zining hikoyasini iloji boricha chalkashtirib yuborishga harakat qiladi. Buni 
qatnashchilar kuzatib turishlari kerak. Chunki so‗z bshqa ishtirokchiga o‗tkazib 
yuborilishi mumkin. Kimga so‗z tegsa u bu bilan chalkash hikoyani oxiridan boshiga 
qarab echishi kerak. U olib boruvchi boshlangan mavzuga olib borishi kerak. Keyin 
o‗zi hikoyani chalkashtirib aytib beradi va h.k. 
10. Minora quramiz
Agar Sizda turli o‗lchamdagi kublar bo‗lsa, bolangiz bilan quyidagi o‗yinni 
o‗tkazing. Shunday qilingki, bola o‗zi qurayotgan minorasi mustahkam, pishiq 
bo‗lishi uchun pastki g‗ishti yirik bo‗lishi shartligini tushunsin. Minora balandlashgan 
sari g‗ishtchalari ham maydalashib borishi lozimligini anglagan bola o‗z minorasini 
aynan shunday quradi. Bolaga minora qurish jarayonida har safar g‗ishtchalarning eng 
yirigini olishni o‗rgating. Ularni taqqoslash uchun bir — biriga qo‗yib ko‗rish kerak. 
Minorani haqiqiy g‗ishtcha — kublardan qurib bo‗lgach, karton g‗ishtlardan ham shu 
tartibda yasashga o‗tish mumkin. Agar bolaga qo‗g‗irchoq berib, u minoragacha yoki 
zinapoyaga qanday qilib ko‗tarila olishini ko‗rsatsangiz, bolaning qiziqishini yanada 
orttirgan bo‗lasiz. Undan tashqari bola