Nutq o`stirish nazariyasi va metodikasi fanining asosiy nazariy matni

5 yoshdan 7 yoshgacha.

1. 
   ish turi.
   

«V-f» tovushlari.
Maqsad: «v» va «f» tovushlarini farqlash, ularning to’g’ri talaffuz qilinishiga erishish. Og’izdan davomli nafas olish, ovozni ixtiyoriy ishga sola olish qobiliyatlarini rivojlantirish.
«YOzmiyoki qishmi?»
Mazmuni. Tarbiyachi: «YOzda quyosh nur sochadi, mayin va iliq shamol esadi. U shunday esadi: fff...Qishda sovuq bo’lib, kuchli shamol esadi, u shunday ovoz chiqaradi: vvv...». Tarbiyachi dastlab bolalarga mayin shamol qanday esishini, so’ngra esa, kuchli shamol qanday esishini ko’rsatib berishni taklif qiladi.
So’ngra tarbiyachi «f» tovushini, keyin - «v» tovushini davomli talaffuz qiladi, bolalar esa qaysi fasl ekanligini, ya’ni qishmi yoki yozligini aniqlashlari lozim.
Metodik ko’rsatmalar. Bolalar «f» va «v» tovushlarini bir nafasda to’g’ri va davomli talaffuz qilishlarini nazorat qiling. «F» va «v» tovushlarini talaffuz qilishda pastki lab yuqori qatordagi tishlar bilan birga darcha hosil qilishi va undan havo chiqishini, ayni paytda «f»ni talaffuz qilishda havo sekin chiqishi, «v» tovushini aytishda esa kuchli bosim ostida chiqishini ko’rsating.

2. 
   ish turi.
   

Maqsad. So’zlarda «f» va «v» tovushlarining farqlanishiga, ushbu tovushlar qatnashadigan so’zlarning aniq talaffuz qilinishiga erishish. Fonematik tinglash qobiliyatini rivojlantirish. «Koptokni uzat».
Mazmuni. Bolalar doira hosil qiladilar. Koptok tarbiyachida turibdi. Bolalarga koptokni bir-biriga uzatishda «v» yoki «f» tovushini aytish vazifasi qo’yiladi. Koptokni olayotgan bola esa ushbu tovushlardan biri ishtirok etadigan so’zni aytishi zarur.
Metodik ko’rsatmalar. O’yinlarni o’tkazishda bolalarga zarur so’zlarni esga olishlari uchun vaqt berish zarur.

3. 
   ish turi.
   

Massad. Bolalarga iborali nutqda «v» va «f» tovushlarini aralashtirib yubormasdan, to’%ri talaffuz qilishni o’rgatish.