Nutq idroki (matnni tushunish) Reja: Nutqni idrok qilish va tushunish Nutqni idrok qilish modellari

Eksperiment maqsadi: respondentning internet haqidagi tasavvurlarini, xususan, internet bilan bog‘liq o‘rtacha assotsiativ qatorlarni tushunishi; so‘zlar orasidagi assotsiativ munosabatlarning joylashuvi va tahlili, ularning obyektiv qonuniyatlarga asoslanganligini aniqlash.
Eksperiment sharti: Auditoriyaga anketa ko‘rinishidagi internetga oid stimul-so‘zlar ro‘yxatini o‘z ichiga olgan stimul material tarqatiladi. Anketani olgan respondentlar stimul-so‘zlarni o‘qishadi va bu so‘zlarni o‘qish jarayonida xayollariga birinchi kelgan bitta reaksiya-so‘zni darhol stimul-so‘zlarning qarshisiga yozishadi.
Eksperiment vaqti: 3 daqiqa.
АNKETA
1. Ismi-sharifi ___________________________
2. Kursi ____________
3. Yoshi ____________

№	Stimul-so‘zlar	Reaksiya-so‘zlar
1	internet
2	kompyuter
3	tarmoq
4	chat
5	forum
6	e-mail
7	veb-sahifa
8	informatsiya
9	kommunikatsiya
10	blog
11	skype
12	parol

Assotsiativ eksperimentning quyidagi turlari mavjud:

Erkin assotsiativ eksperimentda respondentlarning reaksiyasiga hech qanday chegara qo‘yilmaydi.
Yo‘naltirilgan assotsiativ eksperimentda respondentlardan ma’lum grammatik yoki semantik guruhdagi assotsiatsiyalarni (masalan, otlarga mos sifat topish) berish so‘raladi.
Zanjirli assotsiativ eksperimentda respondentlardan bir qancha stimul so‘zlarga (masalan, 20 soniya ichida 10 ta reaksiya so‘z berish) assotsiatsiyalar berish so‘raladi.
Xullas, assotsiativ eksperiment ishonarli lingvistik va psixolingvistik informatsiya beradi. Ommaviy eksperiment materiallari tilning ma’lum assotsiativ guruhlari, madaniy xususiyatlari, ijtimoiy differensiatsiyasini aniqlashda, sotsiologik va ijtimoiy-psixologik tadqiqotlarni amalga oshirishda qo‘l keladi.