Нуряддин казымов

 
 2. Ихtиsasartыrma tяhsиlиndя дайаг мянтягяси 
 
Ихtиsasartыrma tяdrиs mцяsиsяsи юz ишиnи hяm dя dayaq mяntяqяlяrи 
vasиtяsи иlя yerиnя yetиrиr. Dayaq mяntяqяlяrи zяrurи maddи-texnиkи vя 
yцksяk иxtиsaslы pedaqojи kadr иmkanlarы olan цmumtяhsиl mяktяb-
lяrиndя, habelя pedaqojи yюnlц alи vя orta иxtиsas mяktяblяrиndя tяшkиl 
edиlmишdиr. 
Ayrы-ayrы mяktяblяrdя чalышan mцяllиmlяr юz arzu vя tяlяblяrиnи 
hяmиn dayaq mяntяqяlяrиnя tяqdиm edиrlяr. Dayaq mяntяqяlяrи bu 
arzu vя tяlяblяrи sиstemlяшdиrяrяk mцvafиq иxtиsasartыrma tяdrиs 
mцяssиsяlяrиnя gюndяrиrlяr. Alыnan tяlяblяr яsasыnda tяrtиb edиlяn 
tяdrиs planlarы vя proqramlarы ya dayaq mяntяqяlяrиndя vя ya bиla-
vasиtя иxtиsasartыrma tяdrиs mцяsиssяsиnиn юzцndя tяtbиq edиlиr. 
Ихtиsasartыrma tяhsиlи яslиndя иkи baшlыca mяrhяlяdя reallaшыr: юyrя-
nяn mцяllиmlяrиn иxtиsasartыrma tяhsиlи vя юyrяnяnlяrи юyrяdяn mцяl-
lиmlяrиn иxtиsasartыrma tяhsиlи. 
Юyrяdяnlяr иxtиsasartыrma шяbяkяsиnя daxиl olan tяdrиs mцяssиsяlя-
rиnиn professor-mцяllиm heyяtи arasыnda seчиlяnlяrdяn, habelя dяvяt 
edиlяn qabaqcыl mцtяxяssиslяr vя tanыnmыш alиmlяrdяn иbarяt olur. 
Onlar иxtиsasartыrma tяhsиlи цzrя tяrtиb olunmuш yenи tяdrиs planы vя 

---

426
proqramlarы иlя яtraflы tanыш olur, qarшыdakы vяzиfяnи yerиnя yetиrmяyя – 
юyrяnяnlяrи юyrяtmяyя hazыrlaшыr, юzlяrи tяkmиllяшиrlяr. Sonra иkиncи 
иstиqamяtdя – юyrяnяnlяrиn юyrяdиlmяsи иstиqяmяtиndя иш aparыrlar. 
Юyrяnяnlяrиn юyrяdиlmяsи, yяnи kцtlяvи mцяllиmlяrиn иxtиsasartыrma 
tяhsиlи иsя, baшlыca olaraq, dayaq mяntяqяlяrиndя hяyata keчиrиlиr. 
Gюrцndцyц kиmи, юyrяdяnlяrиn юyrяdиlmяsи юyrяnяnlяrиn юyrяdиlmяsи 
цчцn vacиb шяrtlяrdяn bиrиdиr. Baшqa sюzlя, yenи иxtиsasartыrma tяhsиlи 
bиr bиrиnи шяrtlяndиrяn иkи mяrhяlяdяn иbarяtdиr. Yяnи, baшqa 
mцяllиmlяrи tяkmиllяшdиrяn mцяllиm юzц tяkmиllяшиr. 
Mцяllиmlяrиn bиr-bиrиnи шяrtlяndиrяn vя bиr-bиrиnи tamamlayan 
иkиmяrhяlяlи иxtиsasartыrma tяhsиlи яsasяn dayaq mяntяqяlяrиndя 
cяrяyan edиr. Demяlи, иxtиsasartыrma tяhsиl sиstemиndя юyrяnяnlяrи 
юyrяdяnиn юyrяtdиyи yerя dayaq mяntяqяsи deyиlиr. 
Nяtиcя olaraq xatыrladaq kи, мцяllиmlяrиn tяkmиllяшdиrиlmяsи 
formalarы da, onlarыn иxtиsasarтыrma tяhsиlи formalarы vя cяhяtlяrи dя 
pedaqojи prosesиn sяvиyyяsиnи yцksяltmяk mяqsяdи gцdцr.