Нукус 2015 Қорақалпоғистон республикаси халқ таълими вазирлиги к. Убайдуллаев номидаги Республика педагог

Ҳиссиётларни қўллаб-қувватлаш. 
Кўп ўспиринлар ўз ҳиссиётларини 
сир тутишга уринишади ёки жиловлай олмасдан “портлаб” кетишлари-
ни кўрсатишади. Ота-оналар бу ҳолатга “юраги тор”, “инжиқ” деб баҳо 
берадилар. Аслида, улардан ютуқлари, қувончлари, бахтли ҳолатлари, 
ҳаяжонлари ҳакида сўрашлари керак. Шундан кейингина улар сизга 
ўзларини қийнаётган ташвишларини ҳам айтиб бера оладилар.
Стресс холатларини ўз вақтида олдини олиш. 
Оғир ҳис-ҳаяжонлар 
одатда инсонда бирон бир аҳамиятли воқеадан аввал ёки кейин содир 
бўлади. Мисол учун, муҳим имтиҳон топширишда, ота-онаси ажрали-
шаётганда, ўқишдан ҳайдалганда, севгиси рад этилганда ва бошқа 
шунга ўхшаш ҳолатларда юзага келади. Бундай вазиятларда яқинлари 
болани тушунишга ҳаракат қилишлари керак. Ўз вақтида унга далда 
бўлиш, ёрдам қўлини чўзиш уни чуқур тушкунлик ҳолатидан ва ўз 
жонига суиқасд қилишдан асраб колиши мумкин. Ўспиринлар бундай 

---

Нукус 2015
__
49
нохушликларни кўпроқ шахсий фожиа сифатида қабул қиладилар 
ва кечинмаларини ошкор этмайдилар. Бундай пайтда ота-оналари 
уларни тушунишларини жуда хам истайдилар. Самимийлик ва хақо-
ратларсиз насиҳатлар болага анча далда бўлади.
“Мактабда кизимга инглиз тили ўқитувчиси дабдурустдан “3” баҳо 
қуйибди. Сабаб - талаффузи унча яхшимас экан. «Нега 4 йилдан 
бери шахсан ўзлари “5” қўярдилар?» дейдиган одам йўқ (асл са-
бабни мен биламан - тавсия қилинган қўшимча қулланмани сотиб 
олишдан бош тортилган). Ишдан келсам, уйда «мотам” - «қизингиз 
“3” олибди» (9 йил ўқиб, умуман “3” олмаган-да, бундан ташқари, 2 
йилдан бери инглиз тилидан репетиторга боради). ҳаха-ҳаха отиб 
кулиб юбордим. Тушкун кайфиятдаги қизимга энди катта бўлиб 
қолганини, ҳаётда шунақа нохақликлар бўлиб туришини яхши 
англаб олиши кераклигини, одам бунга доим тайёр туриб, нормал 
қабул қилиши лозимлигини ётиғи билан тушунтириб қўйдим. «Қи-
зим, сен инглиз тилини “5”га билишингни мен, онанг, репетиторинг 
ва ўзинг билсанг бўлди», - дедим. Тамом-вассалом! Бир зиддиятли 
масала ҳал.”

---