Ноябрь 2020 10-қисм

Ноябрь 2020 10-қисм
Тошкент
tushunishga, lug‘at bilan ishlashga, mutolaa-tahlil, tahlil-mutolaaga, qiroat bilan o‘qishga alohida 
e’tibor berishni tavsiya qiladi.
«kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ga muvofiq ta’lim mazmunini milliylashtirish barobarida, 
darslik va o‘quv qo‘llanmalarining matnini xalqimizning asrlar sinovidan o‘tgan urf-odatlari, 
axloqiy qarashlari ifodalangan qonun, qoidalar, pand-nasihatlar, hadislar bilan boyitish orqali 
o‘quvchi shaxsi ma’naviyatini shakllantirish bo‘yicha keng imkoniyatlar mavjudligini yoddan 
chiqarmaslik kerak. shu munosabat bilan ta’limning ilk bosqichidan boshlab o‘quvchilarga 
ma’naviy-axloqiy tarbiya berishning izchil tizimini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb 
etadi. i-iv sinflarda o‘quvchilar ma’naviyatini yaxlit tizim asosida shakllantirish uchun o‘quv 
materiallari mazmunini boyitish, ularga ko‘proq bolalarning ma’naviy olamini boyitadigan 
badiiy, tarixiy asarlar, o‘zbek va jahon xalqlari ertaklari, qissa va hikoyalar o‘qishni tavsiya etish, 
tarixiy yodgorliklarga ekskursiyalar uyushtirish, yozuvchi, shoirlar, olimlar bilan uchrashuvlar 
o‘tkazish maqsadga muvofiqdir.
o‘zpfiTi tadqiqotchisi T.niyozmetova yosh avlodni ma’naviy-axloqiy tarbiyalashda 
qadriyatlarning rolini o‘rgangan. Bunda u oilaviy qadriyatlarga to‘xtalib shunday yozadi: 
«oiladagi munosabatlar, ota-onaning o‘zaro hurmati,muomala madaniyati qanchalik yuqori 
bo‘lsa, bola ham yaxshi tarbiya oladi.yoshligidan ertaklar eshitgan, kitobga mehr qo‘ygan bola 
yaxshilik bilan yomonlikning farqiga boradigan bo‘lib o‘sadi. kitobga, san’atga qiziqadigan 
bolalarning dilida, ko‘pincha pok tuyg‘ular, tabiatga va hayotga muhabbat shakllanadi...
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari shaxsida yaxshilik, mehribonlik qilish, shirinso‘zlik bilan 
muomalada bo‘lish kabi ma’naviy sifatlarni shakllantirishda o‘qish, ona tili, musiqa darslarining 
imkoniyatlari juda kattadir. chunki mazkur predmetlar bo‘yicha darslar tuyg‘ular va hissiyotlar 
asosida qurilayotgan mashg‘ulotlardir. shuning uchun ham darslarda bolalarni tushunish, ularni 
his qilish, his tuyg‘ularini qadrlashni o‘qituvchi diqqat markazida turishi kerak. Boshlang‘ich 
sinf o‘quvchilari shaxsida yaxshilik, mehribonlik qilish, shirinso‘zlik bilan muomalada bo‘lish 
kabi ma’naviy sifatlarni shakllantirishda o‘qish, ona tili, musiqa darslarining imkoniyatlari juda 
kattadir. chunki mazkur predmetlar bo‘yicha darslar tuyg‘ular va hissiyotlar asosida qurilayotgan 
mashg‘ulotlardir. shuning uchun ham darslarda bolalarni tushunish, ularni his qilish, his 
tuyg‘ularini qadrlashni o‘qituvchi diqqat markazida turishi kerak.
foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati.
1. shodiyev n. yangi pedagogik texnologiyalar. o‘quv-uslubiy qo‘llanma. – samarqand: 
samdu nashri, 2005.
2. avliyoqulov n.X. zamonaviy o‘qitish texnologiyalari. – Toshkent, 2001.

---

64