Ноябрь 2020 10-қисм

Kalit so‘zlar: 
iqtisod va soliq alifbosi, iqtisodiy o‘yin.
o‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining 2017 yil 6 apreldagi 187-son “umumiy o‘rta 
ta’lim va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi
qarori bilan tasdiqlanib, amaliyotga joriy etilgan umumiy o‘rta ta’lim maktablarining davlat 
ta’lim standartlari, o‘quv dasturlari asosida ta’lim-tarbiya berishda o‘quvchilarni tejamkorlikka 
o‘rgatish, tabiiy boyliklarni puxta o‘rganish va ularni muhofaza qilish masalasiga alohida e’tibor 
qaratish lozim. 
- shunga ko‘ra umumta’lim maktablari o‘quvchilarining aynan o‘zi yashab turgan muhitni 
muhofaza qilish va tabiiy boyliklarni asrab-avaylashga o‘rgatish maqsadida suv, gaz va elektr 
energiyani tejab ishlatishga o‘rgatish mashg‘ulotlari dasturi ishlandi. 
- dasturni tayyorlashda tabiiy boyliklarning kundalik hayotdagi o‘rni va ko‘lamini izchillikda, 
soddadan murakkabga tomon o‘rganish maqsadida suv mavzusini boshlang‘ich sinflarda kengroq, 
umumta’lim o‘quv predmetlaridan olingan bilimlar bilan uzviylik va uzluksizlikni ta’minlash 
maqsadida gaz va elektr energiya mavzularini o‘rganishga e’tibor berildi. 
Bunda suv, gaz, elektr energiyani ishlatishda tejamkorlikka o‘rgatish bilan birga, uzluksizlikni 
ta’minlash asosida umumta’lim fanlaridan olingan bilimlar mustahkamlanib, modda, moddaning 
tuzilishi va xossalari, moddalarning olinishi, eng muhim tushunchalar va qonunlar, nazariyalar, 
ishlab chiqarishning texnologiyalari, respublikamizda sanoatning erishgan yutuqlari, tabiat va 
jamiyatga ishlab chiqarishning ta’siri haqidagi bilimlarni berishga va amaliy malakalar hosil 
qilishga qaratiladi.
“iqtisod va soliq alifbosi” o‘quv-tarbiyaviy mashg‘ulotlar dasturida har bir mavzuning 
fanlar bo‘yicha (ona tili, o‘qish, atrofimizdagi olam, tabiatshunoslik, matematika va h.k.) aynan 
qaysi mavzularini o‘tishda yoki tarbiyaviy soatlarda singdirib o‘rganilishi ko‘rsatildi.
Bu mashg‘ulotlari o‘tishda iqtisodiy o‘yinlardan foydalanish yanada dars samaradorligini 
oshirish imkonini beradi. quyida o‘yin namunalrini keltirib o‘tamiz.
“Xalqaro savdo imitatsiyasi “ o‘yini.
ishtirokchilar berilgan materiallar (cheklangan tarzda qog‘oz, qalam, plastilin, mato, shar, 
qaychi, skoch..) va topshiriq asosida guruhlar o‘zlarini bir mamlakat deb his qilib, har bir 
mamlakat a’zolari sifatida mahsulotlar yaratadilar. 
ular yaratgan mahsulotlar tahlil etiladi. yaratilgan mahsulotlar rangi, hajmi, “mamlakat” 
iqtisodiyotida zarurligi darajasi tahlil etiladi.Taqdimotdan so‘ng kamchilik va xatolar ko‘rsatilib 
o‘zaro tovar ayriboshlash zarurligi uqtiriladi.
Xalqaro savdo 
Xalqaro savdo 
imitatsiyasi 
imitatsiyasi 
“
“
o`yini.
o`yini.

---

79