Ноябрь 2020 10-қисм

Умрат гузашт Ҳайдар бовар намикуни, Фикри ба-
ройи ту шайъи уқбо намикуни, Хандон машавки, косаи чешм пур хок мешавад, охир 
кафани ту атлас-и, кимхо намикуни
” яъни: Умринг ўтди, умрдан унумли фойдаланмай 
молу-дунёга берилиб, худони зикридан ғафлатда қолдинг, Сенда дунё севинчи шунчалик 
даражада юқорики, бошингда охират ғами йўқ. Сен хандон отиб, хурсанд бўлиб, ҳаволаниб 
юрмагинки, кўзингни косаси тупроққа тўлади ва умрингни охири ҳарқанча бой-бадавлат, 
симу-зар соҳиби бўлсангда кафанингни атласу-кимходан қилмайдилар. (яъни,ҳар қанча 
бой бўлсангда охири бир парча кафан-суф билан кўмадилар)
Кейинги манбамизда шундай баён қилинган: 
“Жавонон тоати эмрузи кун, ке, фардо 
жавони наёбад зе пир, ман он руз қадр нашнохтам, бидонистам акнун бо хастам”.
Мазмуни: “Эй ёшлар бу кунни қадрига етиб тоату ибодатни ўз вақтида бажо келтиринг, 
эртага қариганда бу ёшликни топаолмайсиз, кейин кеч бўлади, мен ўша (ёшликдаги) кун-
ларни қадрига етмаган эканман, энди-энди буни тушунганимда танам ожиз, касалманд 
бўлиб қолибман”. Шунинг учун ёшликдаги ҳар бир лаҳзадан унумли фойдаланиб, уни 
қадрига етинг! Демоқчи. Бу нодир қўлёзмаларда битилган ҳар бир мисралар заминида 
улкан маъно мужассамдир.
Ақлли инсон вақтини қанчалик қадр-қимматга эга эканлигини яхши англаб, берилган 
умрни ғанимат билиб, илм ўрганади, ўзига ёққан, манфаатли касбни ўрганади. Билим 
олиш-миллий ғурурни шакллантириш йўналишларидан бири. Чунки инсон камолотида 
билим эгаллаш улкан вазифалардан бири ҳисобланади. Билим олган киши ҳар томонлама 
ривожланган одобли, ахлоқли, камтарин, комил инсон бўлади. Ўша комил инсон, унинг ол-
ган билими ҳаёт йўлларида таянч, ёлғиз дамларида йўлдош, бахтиёр дақиқаларида раҳбар, 
қайғули дамларида мададкор бўлади. Билим инсонни ақл-идрокли, билимдон, ҳунарманд, 
иродали, эътиқотли қилади.

---

57