KIRILLITSA. RAQAMLARNI YOZISH. - VIZANTIYA IMPERATORI VA SLAVYANLAR. O’RTA ASRLAR.
- Qadimgi Rus boy va rang-barang madaniyatga ega bo’lgan. Bu erda hristianlik qabul qilinguncha ham yozuvni bilishgan. “Rus yozuvlari” bilan bitilgan qadimgi kitoblar boredi. Keyinchalik grek monahlari rus harflarini mukammallashtirishgan va slavyan alifbosi qaror topgan. u paytlarda qog’oz va buzoqning yupqa terisiga g’oz pati yoki cho’p bilanyozishgan. Berestaga ham yozishgan, qayin qobig’iga ham harfni o’yib yohud kesib tushirishgan.
- Qadimgi Rus o’zining mohir ustalari bilan shuhrat qozongan. Hunarmandchilikning o’nlab turlari bo’lgan. Kulollar humdonda turli tuman chiroyli kulolchilik buyumlaritayorlaganlar. Mamlakatda qo’lda ko’plab metall qazib olishgan va eritishgan. Undan ko’plab pluglar, belkuraklar, o’roqlar, pichoqlar, mihlar, taqalar, qulflar yasashgan.
- Ayniqsa, qurolsozlar shuhrat qozongan. Ikki tig’li shamshirlar va jangovar qalqonlar, mustahkam zirhlar va sovutlar – temir xalqachalardan tikilgan jangovar himoya kiyimlaritayyorlangan. Rus qurol-aslahasi butun Evropada mashhur bo’lgan. Rus zargarlik mahsulotlari, qimmatbaho metallardan yasalgan zeb-ziynat buyumlari, idish-tovoqlar va b. kengtarqalgan
- ALEKSANDR NEVSKIY. RASSOM P.KORIN
- Xulosa
- Kiev Rusida hunarmandchilik yuksak Rus` hunarmandlari qurol-aslaxalarini berish, sovutlar metal va shisha zebi-ziynat buyumlari yasash idish tovoqlarga deb berish kabi ishlar bilan shuxrat qozinganlar. Rusning savdo axolisi Vizantiya va boshqa mamlakatlar bilan taraqqiy qilib bordi. Savdo aloqasining rivojlanishi hunarmandchilikning yuksalishi shaxar xalqining madaniyatili bo'lishiga olib keldi.
- Kiev rusning madaniyati –Rus, Ukrain va belarus xalqlari madaniyatining o'sishiga asosiy manba bo'lgan. Bu kabi faktlar shuni kursatadiki, XI-XII asrlar qadimgi rusda madaniyat va maorif rivojlangan. Ana shunday davrda rus` pedagogik tuplamlar vujudga keldi: “Izmagarad” (zumrad) “Izbornik Svetoslava”,”Zlatuystroy”, “Zlatoust” kabilar. Bu to'plamlarda bola tarbiyasi haqidagi fikrlar tavsiya qilingan “Vladimir Monamaxning bolalarga nasihati” asari juda katta ahamiyatga ega. U bu asarida bolalarni vatani sevishga, vatani dushmanlardan himoya qilishga, xaraktchan mehnatsevar, va botir kishilar bo'lishiga chaqiradi. U bolalarni insonparvar kattalarni hurmat qiladigan, kichiklarni izzat qiladigan bo'lib tarbiyalashlarini talab qiladi.
- 1249 yilda tatar mug'ullari Kievni bosib oladi, Monastorlar, Cherkovlar va kutubxonalar tatar-mug'ullar tomonidan o'tda kuydiriladi. Natijada kitobxonlar, Cherkov va maktablar kamayib ketadi. Monastarlardagi barcha madaniy yodgorliklar yo'q qilib tashlanadi. XIII asrning oxiriga kelib qadimgi Rus madaniyati taraqqiyoti to'xtab qoladi.
- Adabiyotlar
- 1.Karimov I. A. Barkamol avlod O'zbekiston taraqqiyotining poydevori. Tosh. 1999.
- 2.K.Hoshimov va boshqalar. Ped. Tarixi. 1996-2005 y.
- 3.O'zbek pedagogikasi antologiyasi.II-j.
- Semyonov.V O’rta asrlar tarixi. T. 1973-y
- Ocherki russkoy kul’turiy XVI a T.1-2 M 1972-y
Do'stlaringiz bilan baham: |