|
Norbekova Anora OʻTA 405
9-amaliy mashgʻulot.
Oʻquvchilarning “oʻz-oʻzini tarbiyalash”ini qanday izohlash mumkin? Siz boʻlajak oʻqituvchi sifatida buni qanday tasavvur qilasiz? Fikrlaringizni biror badiiy asar misolida dalillang.
Oʻz-oʻzini tarbiyalash oʻz faoliyatini tahlil qilishdan va oʻz shaxsini takomillashtirishdan boshlanadi. Oʻquvchi oʻz ustida ishlash, oʻz-oʻzini tarbiyalashda quyidagi uslublardan foydalanadi.
1. Oʻz-oʻzini bilish:
a) oʻzini kuzatish;
b) oʻz harakatlarini tahlil etish;
v) oʻz-oʻzini sinash;
g) oʻrtoqlarining fikrini tushuna olish.
2. Oʻziga baho berish:
a) oʻz-oʻzini tanqid qilish;
b) oʻziga xarakteristika berish;
v) oʻz-oʻzini taqdirlash.
Oʻz-oʻzini tarbiyalash tashabbuskorlik va mustaqillikka undaydi. Oʻz shaxsiy fazilatlarini tahlil qilishga, xatti-harakatlarini muhokama qilishga oʻrgatadi. Oʻz-oʻzini nazorat qilish uchun oʻzining yurish-turishi, intizomi, ijobiy odatlarining ortib borishi va aksincha, salbiy odatlarining kamayib borishini kuzatib boradi.Oʻz-oʻzini baholash oʻqituvchiga oʻz imkoniyatlarini baholashga, oʻzidan qoniqish hosil qilishga yordam beradi.
Oʻquvchilar bilimi va adabiyot toʻgʻrisidagi tasavvurlarni boyitishda nimalar yordam beradi?
Bu borada birinchi oʻrinda bolalikda oʻqilgan ertaklar, kattalar aytib bergan masal, rivoyat, ertaklar katta rol oʻynaydi. Bundan tashqari adabiyot oʻqituvchisi ham bola qalbida adabiyotga mehr uygʻotishda muhim ahamiyat kasb etadi. Axir biz juda koʻp adiblarning qalbiga adabiyotga oshnolik oʻqituvchilaridan yuqqan. Bundan tashqari kino va spektakllar ham adabiyot olamiga olib boruvchi yoʻlak vazifasini bajaradi.
3. Multimedia ilovalari qanday turlarga boʻlinadi?
Multimedia ilovalarining quyidagi turlari mavjud:
prezentatsiyalar;
animatsion roliklar;
oʻyinlar;
videoilovalar;
multimediali galereyalar;
audioilovalar;
web uchun ilovalar.
Quyida multimedia ilovalari haqida ma’lumot berilgan:
Taqdimot (ing. presentation) – ma’lumotni audiovizual vositalar yordamida koʻrgazmali taqdim etishdir. Unda animatsiya, grafika, video, musiqa va tovushlar birga uzatiladi oʻzida mujassam etadi. Ular syujet, ssenariy va strukturaga ega boʻlib, chiziqli tarzda namoyish qilinadi.
Animatsion roliklar. Animatsiya – multimediali texnologiya; tasvirning
harakatlanayotganligini ifodalash uchun tasvirlarning ketma-ket namoyishi. Tasvir harakatini tasvirlash effekti sekundiga 16 ta kadrdan ortiq videokadrlarning almashinishida hosil boʻladi.
Oʻyinlar. Oʻyin dam olish, ko'ngil ochish ehtiyojlarini qondirish, organizmdagi zoʻriqishni yoʻqotish hamda ma’lum malaka va koʻnikmalarni rivojlantirishga yoʻnaltirilgan multimedia ilovalaridandir.
Videoilovalar – harakatlanuvchi tasvirlar ishlab chiqish texnologiyasi va
namoyishi. Video tasvirlarni oʻqish qurilmalari – videofilmlarni boshqaruvchi dasturlar.
Multimedia-galereyalar. Galereyalar – tovush joʻrligidagi harakatlanuvchi suratlar toʻplami.
Audioilovalar. Tovushli fayllarni oʻquvchi qurilmalar – raqamli tovushlar bilan ishlovchi dasturlar. Raqamli tovush– bu elektrik signal amplitudasining diskret sonlar bilan ifodalanishi.
Web uchun ilovalar – bu alohida veb-sahifalar, uning tarkibiy qismlari
(menyu, navigatsiya v.b.), ma’lumot uzatish uchun ilovalar, koʻp kanalli ilovalar, chatlar va boshqalar.
4. Adabiyot xonasini bugungi kunda qanday bezash mumkin?
Adabiyotdan virtual laboratoriyani quyidagicha rejalashtirish maqsadga muvofiq:
1.Maxsus virtual xona yaratish. Xonani adabiy jarayon va hodisalar, asarda tasvirlangan zamon va makon ruhini aks ettirishda manba hisoblanuvchi kompyuter, proyektor, monitor kabi multimediya vositalari bilan ta’minlash. Binobarin, zarur texnik jihozlarning dasturlashtirilishi, kompyuter yordamida loyihalashtirilishi jarayonga maqbul sharoitni vujudga keltiradi.
2.Qulay kreativ muhit shakllantirish. Professor R.X.Jo‘rayevning ko‘rsatishicha, kreativ muhit ta’lim oluvchining inellektual rivojlanishini ta’minlash omili bo‘lib, tarkiban mualliflik o‘qitish tizimlari, imitatsion va modellashtiruvchi dasturlar, mikroolamlar, ma’lumotlar va internet bilimlar bazasiga kirish va dasturlashning instrumental vositalardan iborat bo‘ladi.
Statistik va qayta tahlil etish, faoliyat, kommunikativ aloqa hamda global va lokal tarmoqlarda masofaviy ta’limda qo‘llaniladigan dasturiy vositalar ham mazkur ro‘yxat tarkibini boyitadi.
3.Xarakterli mavzularni aniqlash. Laboratoriya mashg‘ulotlari mavzusi adabiy ta’limga oid DTS, taqvim-mavzu reja va o‘quv dasturiga talablariga muvofiq sinflar kesimida uzviylik va izchillik tamoyili asosida belgilanishi mumkin.
4.Virtual xarita tuzish. BundaPVD dasturlari asosida ijodkor hayoti va ijodi, adabiy tushunchalar, asar sujeti va kompozitsiyasi, muhim epizod, qahramon hayotining burilish nuqtalari, portret, peyzaj namunalari yoki ramzlar animatsiyasi audio-video vositalar, modellar, maketlar, rasmlar, jadvalar vositasida muayyan ketma-ketlikda aks ettiriladi.
5. Titrlar bilan bog‘liq tajribalar simulyatsiya qilish. Z.Sherdonovning qayd etishicha, simulyatsiya “kompleks vaziyatlarni qabul qilish uchun ajoyib vaziyat yaratib, dasturiy ta’minot yordamida tasvirni va reaksiyaning ma’lum ko‘rsatkichlarini o‘zgartirish imkonini beradi” .
Do'stlaringiz bilan baham: |
