Ноорганик моддалар ишлаб чиқариш ускуналари ва

Электростатикли бойитиш
усули материалларни турлича электр 
ўтказувчанлигидан фойдаланиб ажратишга асосланган. Масалан, темир колчедани 
билан мис колчедани (халкопирит), қўрғошин ялтироғи, тугма металлар сақловчи 
рудаларни диелектрик жинслардан, масалан CuFeS
2 
оҳактош, гипс, қум, силикат 
ва бошқалардан ажратишда фойдаланилади. Унинг ишлаш принципи ҳам 
электромагнитли сепараторга ўхшайди. Аммо электростатик сепараторларга 
магнит ўрнига электрод ўрнатилган бўлади ва электрод манфий қутби билан тоқ 
тўғрилагичга уланган бўлади. Электрни яхши ўтказувчи заррачалар манфий 
зарядланиб бункердан итарилади ва бошқа йиғгичга тушади. Диелектриклар эса 
бункерга тушади. 

---

25 
Флотацион бойитиш
. (Флотация инглизча flotation сўзидан олинган 
бўлиб қалқиб чиқиш деган манони англатади. Бу усул кенг тарқалган бўлиб, бу 
усулда полиметалл сульфидли рудалар
, бойитилади. Аппатитлар нефилиндан 
ажратилади, олтингугуртли рудалардан 
концентрактлар
олинади, тошкўмир ва 
кўпгина тузлар бойитилади. Бу усулда хом ашѐ таркибидаги майда 
заррачаларнинг сувда ҳўлланиш даражаси ҳар хиллигидан фойдаланилади. 
Материалларнинг ҳўлланиш меъѐри – даражаси, бу қаттиқ заррача, суюқлик ва 
ҳаво чегарасида ҳосил бўлувчи ҳўлланишнинг чекка бурчаги катталиги 
ҳисобланади . Сув ҳўлланмайдиган (гидрофоб) заррача билан ўтмас чекка бурчак 
ҳосил қилади. Сирт таранглик кучи суюқлик сатҳини тенглаштиришга интилади, 
натижада гидрофоб заррача суюқликдан итарилиб юзага қалқиб чиқади. 
Гидрофил заррачалар эса, суюқлик остига тушади. Бу ҳодиса, минерал зичлигига 
боғлиқ эмас, кўпчилик ҳолларда оғир гидрофоб заррачалар юзага қалқиб чиқади, 
енгиллари эса чўкади. Заррачанинг ўлчами қанчалик кичик бўлса, ҳўлланиш 
кучлироқ бўлади. Пулпа орқали ҳавонинг майда пуфакчалари пуфланса, ўзи 
билан бирга гидрофоб заррачаларини ҳам олиб юзага қалқиб чиқади. Қаттиқ 
заррачанинг ҳўлланмаслик даражаси ва ҳўлланиш чекка бурчаги қанчалик катта 
бўлса, унинг ҳаво пуфакчасига ѐпишиш ва юзага қалқиб чиқиш эҳтимоли 
шунчалик катта бўлади. Натижада суюқлик юзасида гидрофоб материал 
заррачаларини олиб чиққан кўпикчалар қавати ҳосил бўлади. Уни осонгина 
ажратиб олиш мумкин. Яхши ҳўлланадиган заррачалар аста – секин суюқлик 
остига чўкиб тўпланади.