Noorganik kimyo

Atomlar radiusi guruh bo’yicha uyqoridan pastga qarab kamayadi va s- 
va p- blok elementlarida  O’ngdan chapga qarab kamayadi. f-blok element-
larida lantanoidlarga xos siqilish hisobiga kamayadi. Anionlar doim 
katoinlardan ko’ra katta o’lchamga ega. 
           
B) ionlanish energiyasi 
        Atomdan elektronning chiqib ketishi ionlanish energiyasi bilan aniqlanadi, 
atomdan gazsimon holatda elektron uzib chiqarish uchun kerak bo’ladigan minimal 
energiyaga ionlanish energiyasi deyiladi. 
                         
 
        I
1
  neytral atomdan bo’sh bog’langan elektronni uzib chiqarish uchun kerak 
bo’ladigan energiya , I
2
  olingan kationdan elektron uzib chiqarish uchun kerak 
bo’ladigan energiyadir. Ionlanish energiyasi elektronvoltlarda o’lchanadi(eV). 1 
eV  energiyaga ega elektron 1 Vv potensiallar farqiga teng maydonda harakat 
qiladi. 1 eV elektronning energiyasi 96,485 kJ| molga teng.Ba’zi elementlarning 
ionlanish energiyalari 1.6 jadvalda va 6.6-rasmda berilgan. 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
48 
 
      1.6. jadval.  Elementlarning 1 va 2 (ba’zan yana ham uyqori) ionlanish 
energiyasi (eV)qiymatlari  
 
 
6.6- rasm. Element atom nomeriga mos ravishda birinchi ionlanish energiyasining 
ozgarishi.