Noorganik kimyo

                                  b) Fosfor 
        Azot va kaliy bilan birga fosfor  hayot uchun zarur asosiy elementlaridan biri 
hisoblanadi. Shu bilan birga, tupoqda kam tarqalgani birikmalarini kame rishi bilan 
tushuntiriladi. Keng miqdorda   85%  li fosfat kislota holatida ishlb chiqaziladi. 
Maydalangan holatda  ftirappatitlar   Ca
5
  (PO
4
)
3
F iva gidroksoappatitlar 
minerallaridan iborat -Ca
5
 (PO
4
) 
3
OH. U ftor appatitlardan olinadi: 
Ca
5
 (PO
4
) 
3
F (q). + 5H
2
SO
4
 (g) -> 3H
3
PO
4
 (g) + 5CaSO
4
 (q.) + HF (g) 
         Fosforni o’zini olish uchun kalsiy fosfatga qum va ko’mir qo’shiladi:  
2Ca
3
(PO
4
)
2
 + 6SiO
2
 + 10 C = 6CaSi0
3
 + P
4
 + 10CO 
Agar hosil bo’lgan fosfor tezda sovitilmasa u  kuyib fosfat angidridga aylanadi. 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
278 
 
 
 
      Oq fosfor
,  molekula tarkibida 4 ta atom bor.  P
4
  molekulasi (1) iborat 
tetraedrdan tashkil topgan.  800 ° C haroratda P
2
 holatga o’tadi.