Noorganik kimyo

                   
б) Bryonsted  kislotalarinig kuchi 
      
Bryonsted  kislotasining kuchi , masalan HF uchun kislotalik konstantasi 
bilan ifodalanadi (yoki  kislotaning ionlanish konstantasi) K
a
: 
)
(
)
(
)
(
)
(
3
2
ak
F
ak
O
H
s
О
Н
s
HF
−
+
+
→
+
           
)
3
(
]
[
]
[
]
[
]
3
HF
ОН
О
Н
К
а
−
+
⋅
=
 
        Bu  formulada  [X] molyar konsentratsiyaning raqamiy ifodasini ko’rsatadi, 
zarrachalar  X   (agar ,  HF ning molyar konsentratsiyasi 0,001 bo’lsa , unda   HF 
molekulalarining konsentrasiyasi  [HF]  =  0,001)
1
. Bunda qiymat   
К 
а
  
〈
  1  va 
kislota protonni mahkam ushlaydi.  Tajribalar asosida HFning Ka  normal 
sharoitdagi qiymati    3,5 .  10
-4
  ,  tengligi aniqlangan. Demak HF ning suvda  
uncha ko’p bo’lmagan molekulalari deprotonlangan va bunday hisoblar K
a
 qiymati 
bilankimyo kurslarida beriladi.  
        
Shunday fikr uyritib, asosning asoslik konstantasini aniqlash mumkin  
К
b
: 
)
(
)
(
)
(
)
(
4
2
3
ak
OH
ak
NH
s
О
Н
s
NH
−
+
+
→
+
           
]
[
]
[
]
[
3
4
NH
OH
NH
K
b
−
+
⋅
=
 
        Agar   
К
b
〈
  1 ,  asos protonlarning kuchsiz akseptori hisoblanadi va unga 
tutash kislota eritmada kichik konsentrasiyada mavjud bo’ladi.  Ammiak uchun 
tajribada o’lchangan K
b
  ning qiymati 
10
10
6
,
5
−
⋅
=
b
K
  ga teng. Normal sharaitda NH3 
ning kam sondagi molekulalari protonlashgan bo’ladi. Protonlashgan 
molekulalarning son qiymati K
b
 asosida oson aniqlanadi. 
  
Suv amfolit elektrolit bo’lgani uchun pritonning o’tishi begona kislota yoki 
asos bo’lmasa hammuvozanat holati ro’y beradi. Protonng bir suv molekulasidan 
boshqasiga o’tishi avtoprotoliz deyiladi( yoki avtoionlanish).  Avtoionlanish 
darajasi avtoprotoliz konstantasi bilan tavfsiflanadi ( suvning ion ko’paytmasi) K
w
. 
       
]
[
]
[
)
(
)
(
)
(
2
3
3
2
−
+
−
+
⋅
=
+
⇔
OH
O
H
K
ak
OH
ak
O
H
s
O
H
W