Noorganik birikmalarning asosiy sinflari. Ishlatilish sohalarini steam ta’lim yondashuvi asosida o’qitish metodikasi



Download 381 Kb.
bet7/21
Sana22.06.2022
Hajmi381 Kb.
#692686
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   21
Bog'liq
1 BAXTIYOR

1.4.Tuzlar
Dissotsilanganida metallarning kationlari (shuningdek, ammoniy kation NH4+) va kislota qoldiqlarining anionlari hosil bo’ladigan elektrolitlar tuzlar deyiladi. Ularning dissotsilanish tenglamasini ionlarning gidratlanishini hisobga olgan holda quyidagicha yozish kerak: NaCl(k)↔Na+(suvda)+Cl(suvda)
K3PO4(k)↔3K+(suvda)+PO43 – (suvda)
Tarkibiga qarab tuzlarning quyidagicha turlari bo’ladi: o’rta tuzlar, nordon tuzlar, asosli tuzlar (gidroksituzlar), qo’sh tuzlar va kompleks tuzlar. Har qanday tuzni kislota bilan asosning o’zaro ta’sirlashish, ya’ni neytrallanish reaksiyasi mahsuloti sifatida tasavvur qilish mumkin[2,4,5].
O’rta tuzlar kisloya tarkibidagi vodorod atomlari metalga to’liq almashinishidan hosil bo’ladi. Masalan: 2NaOH+H2SO4=Na2SO4+2H2O
Na2SO4 ning dissotsilanish tenglamasini quyidagicha yozish mumkin: Na2SO4↔2Na++SO42-
Agar sulfat kislotani to’liq neytrallash uchun talab qilingandan kam asos olinsa, u holda eritma bug’latilganda nordon tuz kristallari cho’kmaga tushadi: NaOH+H2SO4=NaHSO4+H2O
Nordon tuzning dissotsilanishini ushbu tenglama bilan ifodalasa bo’ladi: KHSO4↔K++HSO4
Nordon tuzning anioni kuchsiz elektrolit sifatida yana dissotsilanadi: HSO4 - ↔H++SO42-
Nordon tuzlar ko’p asosli kislotalardan hosil bo’ladi. Bir asosli kislotalar nordon tuz hosil qilmaydi.
Asosli tuzlar (gidroksituzlar)ni asosidagi gidroksogruppalarning o’rnini kislota qoldiqlari to’liq olmasligidan hosil bo’lgan mahsulot sifatida tasavvur qilish mumkin. Masalan:
Mg(OH)2+HCl=Mg(OH)Cl+H2O
yoki ionli shaklda: Mg(OH)2+H+=Mg(OH)++Cl
Asosli tuzning dissotsilanishini ushbu tenglama bilan ifodalash mumkin: Mg(OH)Cl↔Mg(OH)++Cl
Asosli tuzning kationi oz darajada yana dissotsilanadi:
Mg(OH)+↔Mg2++OH
Shunday qilib, asosli tuzlar ko’p (ikki va undan ko’p) kislotali asoslardan hosil bo’ladi. Bir kislotali asoslar asosli tuz hosil qilmaydi.
Qo’sh tuzlar ikkita turli xil metall ionlari bilan kislota qoldig’i ionlardan tarkib topgan bo’ladi. Masalan, KAl(SO4)2, (NH4)Fe(SO4)2. Bunday tuzlarning dissotsilanishini ushbu tenglamalar bilan ifodalash mumkin.
KAl(SO4)2↔K++Al3++2SO42-
(NH4)2Fe(SO4)2↔2NH4++Fe2++2SO42-
Qo’sh tuzlar metallarning ionlari bilan kislota qoldig’i ionlariga dissotsilanadi.
Kompleks tuzlar tarkibiga murakkab (kompleks) ionlar kiradi (formulalarda ular o’rta qavs ichiga olib yoziladi); tuz dissotsilanganda kompleks ion shundayligicha ajraladi. Masalan:
K4[Fe(CN)6]↔4K++[Fe(CN)6]4-
[Ag(NH3)2]Cl↔[Ag(NH3)2]++Cl
O’z navbatida murakkab (kompleks) ionlar juda oz darjada yana dissotsilanadi: [Fe(CN)6]4 - ↔Fe2++6CN
[Ag(NH3)]2+↔Ag++2NH3
Shunday qilib, kompleks tuzlar dissotsilanganda dastlab kompleks ionlar ajraladi, so’ngra shu ionlarning o’zi kuchsiz elektrolit sifatida ikkinchi marta dissotsilanadi.

Download 381 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish