Nogironlarni davlat tomonidan ijtimoiy himoyalashning zarurligi, ahamiyati va huquqiy asoslari

2.Nogironlarni ijtimoiy himoyalashning moliyaviy manbalari va unda pensiya ta’minotining o‘rni

O‘zbekistonda pensiya ta’minoti – bu mamlakatimizda fuqarolarga O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida kafolatlangan moddiy ta’minotni taqdim etish maqsadida tashkil etilayotgan huquqiy-tashkiliy institutlar va normalar majmuidir. Shu bois pensiya ta’minoti mamlakatimizda shakllangan ijtimoiy muhofaza tizimining muhim tarkibiy qismi bo‘lib, mehnatga layoqatsiz aholi va kam ta’minlangan fuqarolarning turmush darajasi va farovonligini ta’minlashga qaratilgan iqtisodiy, huquqiy, ijtimoiy, tashkiliy xususiyatga ega kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirishni ko‘zda tutadi. Mamlakatimizda nogironlarga mahalliy davlat hokimiyati organlari, mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish, sog‘liqni saqlash, xalq ta’limi, boshqa davlat organlari tomonidan tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari va tibbiy-maslahat komissiyalarining xulosalari asosida qonun hujjatlariga muvofiq ijtimoiy yordam ko‘rsatiladi.

O‘zgalarning parvarishiga va yordamiga muhtoj nogironlarga tuman, shahar mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish organlari tomonidan uyda yoki nogironlarga ijtimoiy xizmat ko‘rsatish statsionar muassasalarida tibbiy va maishiy xizmatlar ko‘rsatiladi. Xodim ish beruvchining aybi bilan nogiron bo‘lib qolsa va o‘zgalarning parvarishiga, yordamiga muhtoj bo‘lsa, unda ish beruvchi nogiron mehnat qobiliyatini yo‘qotgan davrda uni tibbiy-mehnat ekspert komissiyalari yoki tibbiymaslahat komissiyalarining xulosasiga binoan parvarish qilayotgan shaxsni o‘z hisobidan ta’minlashi hamda jabrlangan xodimga etkazilgan moddiy zarar va ma’naviy ziyonning o‘rnini qoplashi shart. Bu esa O’zbekiston Respublikasi qonunlarida o’z aksini topgan yani “nogironlarning ta’lim olishi, ularni kasbga tayyorlash va malakasini oshirish: ishlab chiqarishdan ajralgan va ajralmagan shakllarda, eksternat, masofadan o‘qitish, davlat ta’lim standartlari asosida oiladagi ta’lim va mustaqil ta’lim shakllarida amalga oshiriladi” ⁷