Noallel genlarning o‘zaro ta’siri. Komplementar irsiylanish. Ikkinchi bo‘g‘inda : 3: 3: 1, 9: 6: 1, 9: va 9: 3: nisbatlariga doir masalalar yechish.

Noallel genlarning o‘zaro ta’siri. Komplementar irsiylanish. Ikkinchi bo‘g‘inda 9:3:3:1, 9:6:1, 9:7 va 9:3:4 nisbatlariga doir masalalar yechish.Talabalar ikkinchi bo‘g‘inda olingan nisbatlar asosida belgilar qaysi qonun bo‘yicha irsiylanishi aniqlashga o‘rgatish.

1. Ikkita har xil genotipga ega bo'lgan yumaloq shaklli oshqovoqlar o'zaro chatishtirilib, F, dagardishsimon qovoqlar olindi. F2 bo‘g‘inda450 ta o'simlik gardishsimon, 300 ta o'simlik yumaloq va 50 tasi uzunchoq mevali bo'lib chiqdi. F2 bo‘g‘inda olingan uzunchoq mevali o'simliklarning genotipi qanday bo'lgan?

A. aabb B. AaBb C. aaBB D. AAbb
2. Ikkita har xil genotipga ega bo'lgan yumaloq shaklli oshqovoqlar o'zaro chatishtirilib, F, da gardishsimon qovoqlar olindi. F2 bo‘g‘inda450 ta o'simlik gardishsimon, 300 ta o'simlik yumaloq va 50 tasi uzunchoq mevali bo'lib chiqdi. F2 bo'g'inda olingan yumaloq mevali o'simliklarning nechtasi gomozigotali bo'ladi?
A. 100 B. 200 C. 50 D. 150
3. Ikkita har xil genotipga ega bo'lgan yumaloq shaklli oshqovoqlar o'zaro chatishtirilib, F, da gardishsimon qovoqlar olindi. F2 bo'g'inda 450 ta o'simlik gardishsimon, 300 ta o'simlik yumaloq va 50 tasi uzunchoq mevali bo'lib chiqdi. F2 bo'g'inda olingan yumaloq mevali o'simliklarning nechtasi geterozigotali bo'ladi?
A. 100 B. 200 C. 50 D. 150
4. Avstraliya xoldor to'tilarida pat rangining irsiylanishi ikki juft allel bo'lmagan gen bilan belgilanadi. Genotip AB- holatda to'tilarning tanasi rangi yashil, A'bb holatda havorang, aaB- holatda sariq rang hosil bo'la- di. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan to'tilar tanasi oq rangda bo'ladi. Havorang va sariq rangli to'tilar chatishtirilganida F2 da 128 ta to’ti hosil bo'lgan. Ular orasida sariq rangli to'tilar soni qancha ekanligini toping.
A. 24 B. 8 C. 72 D. 48
5. Avstraliya xoldor to'tilarida pat rangining irsiylanishi ikki juft allel bo'lmagan gen bilan belgilanadi. Genotip AB- holatda to'tilarning tanasi rangi yashil, A bb holatda havorang, aaB- holatda sariq rang hosil bo'la- di. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan to'tilar tanasi oq rangda bo'ladi. Agar digeterozigota to'tilar o'zaro chatishtirilsa, havorang to'tilarni e’ti- borga olmaganda, avloddagi duragaylarning necha foizi genotip bo'yicha digomozigotali bo'ladi?
A. 56,25 B. 23 C. 6,25 D. 11,5
6. Avstraliya xoldor to'tilarida pat rangining irsiylanishi ikki juft allel bo'lmagan gen bilan belgilanadi. Genotip A'B- holatda to'tilarning tanasi rangi yashil, A bb holatda havorang, aaB- holatda sariq rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan to'tilar tanasi oq rangda bo'ladi. Havorang va sariq rangli to'tilar chatishtirilganida F2 da 128 ta to'ti olin- di. Ular orasida yashil rangli digeterozigota genotipga ega bo'lgan to'tilar umumiy yashil to'tilarning necha fozini tashkil etishini aniqlang.
A. 25% B. 44,4% C. 23% D. 56,25%
7. Arpa o'simligida xlorofil pigmentini sintezlashda ikkita ferment qat- nashadi. Ularning bo'lmasligi pigment sintezining buzilishiga olib keladi. Har bir pigmentning sintezi har xil autosomalarda joylashgan dominant (A va B) genlar bilan ifodalanadi. Birinchi ferment sinteziga javobgar genning bo'lmasligi oq rangda, ikkinchi ferment sinteziga javobgar genning bo'lmasligi o'simlikning sariq rangda bo'lishiga olib keladi. Ushbu genlarning birgalikda bo'lmasligi o'simlikning oq rangini, birgalikda bo'lishi yashil rangini ta'min- laydi. Agar digeterozigota arpalar o'zaro chatishtirilsa, ikkinchi juft genlari gomozigota bo'lgan yashil o'simliklar avlodning necha foizini tashkil etadi?
A. 56,25 B. 18,75 C. 6,25 D. 11,5
8. Warning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo'lmagan genlar bilan boshqariladi. Genotip A B" holatda tanasi rangi qora, A bb holatda malla, aaB- holatda jigarrang rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan itlar tanasi och sariq rangda bo'ladi. Qora urg'ochi va malla erkak itlar chatishtirilganida nazariy jihatdan F1 da 112 ta qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo'lgan. Kuchukchalardan nechtasi och sariq rangli bo'lganligini aniqlang.
A. 56 B. 28 C. 14 D. 84
9. No'xat osimligida barglarning shakli noallel genlarning komple- mentar ta'siri asosida irsiylanadi. Genotipda Af va Tl genlari bo'lganida shakli juft patsimon barg hosil bo'ladi. Agar genotipda af geni va Tl gen bo'lsa, bundan uchi gajak bilan tugaydigan barg hosil bo'ladi. Qolgan barcha hollarda esa toq patsimon barg hosil bo'ladi. Seleksioner AfafTItl genotipli gulini afafTItl genotipli no'xatning changlari bilan urug'lantirdi va 296 ta urug' oldi. Ushbu urug'lar ekilganida o'sib chiqadigan no'xat- larning nechtasi uchi gajak bilan tugaydigan barg hosil qiladi?
A. 111 ta B. 74 ta C.185ta D.148
10. No'xat osimligida barglarning shakli noallel genlarning komple- mentar ta’siri asosida irsiylanadi. Genotipda Af va Tl genlari bo'lganida shakli juft patsimon barg hosil bo'ladi. Agar genotipda af geni va Tl gen bo'lsa, bundan uchi gajak bilan tugaydigan barg hosil bo'ladi. Qolgan barcha hollarda esa toq patsimon barg hosil bo'ladi. Seleksioner AfafTItl genotipli gulini afafTItl genotipli no'xatning changlari bilan urug'lantirdi va 296 ta urug' oldi. Ushbu urug'lar ekilganida o'sib chiqadigan no'xat- larning nechtasi toq patsimon barg hosil qiladi?
A. 111 ta B. 74 ta C. 185 ta D.148ta
11. Genlarning o'zaro ta’siriga binoan tovuq tojining shakli ikki juft komplementar genlar bilan belgilanadi. Quyidagi genotiplarning qaysi biri oddiy tojni belgilaydi?
1] AaBb; 2) AABB; 3] AAbb; 4) Aabb; 5) AaBB; 6) aabb; 7) aaBB; 8] aaBb.
A. 6 B. 3,4 C.7,8 D.1,2,5
12. Genlarning o'zaro ta’siriga binoan tovuq tojining shakli ikki juft komplementar genlar bilan belgilanadi. Quyidagi genotiplarning qaysi biri yong'oqsimon tojni belgilaydi?
1) AaBb; 2) AABB; 3] AAbb; 4) Aabb; 5) AaBB; 6] aabb; 7) aaBB; 8) aaBb.
A. 6 B.3,4 C.7,8 D.1,2,5
13. Oddiy tojli tovuqlar bilan digeterozigotali yong'oqsimon tojli xo'rozlar o'zaro chatishtirilganida fenotip bo'yicha qanday ajralish namoyon bo'ladi?
A. 50% yong'oqsimon va 50% gulsimon tojli
B. 50% yong'oqsimon va 50% no'xatsimon tojli
C. 100% yong'oqsimon tojli
D. 25% yong'oqsimon, 25% gulsimon, 25% no'xatsimon, 25% oddiy tojli
14. Genlarning o'zaro ta'siriga binoan tovuq tojining shakli ikki juft komplementar geniar bilan belgilanadi. Quyidagi genotiplarning qaysi biri gulsimon tojni belgilaydi?
1) AaBb; 2] AABB; 3) AAbb; 4] Aabb; 5) AaBB; 6] aabb; 7) AABb.
A. 6 B.3,4 C.7,4 D.1,2,5
15. Hidli no'xatninggultojibarglarioq vaqizil rangdabo'ladi. Genotipi boshqa-boshqa bo'lgan ikkita oq gultojibargli shakli chatishtirilgan. Nati- jada F, da qizil gultojibargli shakllar, F2 da esa oq va qizil gultojibargli shakllar olingan. Dastlabki ota-ona va F1 duragayining genotipini toping.
A. AAW x aavv, AaVv B. AAw x aaW, AaVv
C. AAw x AaVv, AaW D. AAW x AaVv, aaW
16. Itlarning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo'lmagan geniar bilan boshqariladi. Genotip A~B' holatda tanasi rangi qora, A bb holatda malla, aaB_ holatda jigarrang rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan itlar tanasi och sariq rangda bo'ladi. Qora urg'ochi va malla erkak itlar chatishtirilganida qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo'lgan. Qora kuchukchalar genotip bo'yicha qanday ajralish bo'ladi?
A. 3:1 B. 2:1 C. 1:1:1:1 D. 1:1
17. Itlarning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo'lmagan geniar bilan boshqariladi. Genotip A~B~ holatda tanasi rangi qora, A bb holatda malla, aaB' holatda jigarrang rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan itlar tanasi och sariq rangda bo'ladi. Qora urg'ochi va malla erkak itlar chatishtirilganida qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo'lgan. Och sariq rangli kuchukchalarni hisobga olmaganda, qolgan ge- notipik sinflarning necha foizini digeterozigota guruh tashkil etadi?
A. 20% B. 28,5% C. 14% D.40%
18. Itlarning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo'lmagan geniar bilan boshqariladi. Genotip A~B~ holatda tanasi rangi qora, A bb holatda malla, aaB' holatda jigarrang rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan itlar tanasi och sariq rangda bo'ladi. Qora urg'ochi va malla erkak itlar chatishtirilganida qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo'lgan. Avlodning necha foizini ota-ona rangiga ega bo'lmagan kuchukchalar tashkil etadi?
A. 12,5% B. 50% C. 25% D. 37,5%
19. Itlarning bir zotida tanasi rangi ikki juft allel bo'lmagan geniar bilan boshqariladi. Genotip AB~ holatda tanasi rangi qora, A bb holatda malla, aaB- holatda jigarrang rang hosil bo'ladi. Ikki juft retsessiv genga ega bo'lgan itlar tanasi och sariq rangda bo'ladi. Qora urg'ochi va malla erkak itlar chatishtirilganida qora, malla, och sariq, jigarrang itlar hosil bo‘lgan. Kuchukchalarning necha foizini tana rangi malla bolmagan kuchukchalar tashkil etadi?
A. 62,5% B. 37,5% C. 50% D. 25%
20. Arpa o'simligida xlorofil, pigmentini sintezlashda ikkita ferment qatnashadi. Ularning bo'lmasligi pigment sintezining buzilishiga olib boradi. Har bir pigmentning sintezi har xil autosomalarda joylashgan dominant (A va B) genlar bilan ifodalanadi. Birinchi ferment sintezi- ga javobgar genning bo'lmasligi oq rangda, ikkinchi ferment sinteziga javobgar genning bo'lmasligi o'simlikning sariq rangda bo'lishiga olib keladi. Ushbu genlarning birgalikda bo'lmasligi o'simlikning oq rangini, birgalikda bo'lishi yashil rangini ta’minlaydi. Agar digeterozigota arpalar o'zaro chatishtirilsa, sariq o'simliklarni e'tiborga olmaganda, avloddagi duragaylarning necha foizi genotip bo'yicha digomozigotali bo'ladi?
A. 56,25 B. 23 C. 6,25 D. 11,5
21. Allel bolmagan genlarning komplementar ta’sirida F2 da qanday nisbatlar kuzatiladi?
1] 9:3:3:1; 2) 9:7; 3) 1:4:6:4:1; 4] 9:6:1; 5) 13:3.
A.1,2,4 B.2,4,5 C.1,3,5 D.2,3,4,5
22. Xoldor to'tilarning pat rangi komplementar irsiylanishda oq, sariq, havorang va yashil ranglarda bo'ladi. Urg'ochi va erkak to'tilar o'zaro chatishtirilganida avlodda barcha rangdagi to'tilar olindi, ammo havorang to'tilar sariq rangdagi to'tiga bo'lgan nisbati 3:1 ga teng. Ota- ona formalarning genotipini aniqlang.
A. AaBb x Aabb B. AaBb x AaBb
C. Aabb x aabb D. AaBb x aabb
23. Norka junining jigarrang bo'lishi dominant noallel A~B' genlarning birgalikda kelishi natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan faqat biri bo'lsa yoki umuman bo'lmasa, platina rangli jun yuzaga chiqadi. Agar jigarrang junli digeterozigota organizmlar o'zaro chatishtirilganida nazariy jihatdan 80 ta nasi olinsa, avlodda jigarrang norkalar- ning nechtasi faqat bitta geni bo'yicha gomozigotali genotipga ega bo'ladi?
A. 50 ta B. 30 ta C. 40 ta D. 20 ta
24. Digeterozigota kapalak qurtining kapalaklari o'zaro chatishtirilib, 9:7 nisbatda sariq va oq pillali organizmlar hosil bo'ldi. Oq rangli qurtlar genotipini aniqlang.
A. A bb, aabb, aaBB B. A bb, AAB-, AAbb
C. A'B', aaB-, aabb D. A BB, aaB-, AAbb
25. Norka junining jigarrang bo'lishi dominant noallel A'B~ genlarning birgalikda kelishi natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan faqat biri bo‘lsa yoki umuman bo'lmasa, platina rangli jun yuzaga chiqadi. Agar jigarrang junli digeterozigota organizmlar o'zaro chatishtirilganida nazariy jihatdan 80 ta nasi olinsa, avlodda jigarrang norkalarning nechtasi digomozigotali genotipga ega bo'ladi?
A. 10 ta B. 30 ta C. 5 ta D. 20 ta
26. Norka junining jigarrang bo'lishi dominant noallel A‘B~ genlarning birgalikda kelishi natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan faqat biri bo'lsa yoki umuman bo'lmasa, platina rangli jun yuzaga chiqadi. Agar jigarrang junli digeterozigota organizmlar o'zaro chatishtirilganida nazariy jihatdan 80 ta nasi olinsa, avlodda jigarrang norkalarning nechtasi digeterozigotali genotipga ega bo'ladi?
A. 20 ta B. 15 ta C. 12 ta D. 25 ta
27. Digeterozigota kapalak qurtining kapalaklari o'zaro chatishtirilib, 9:7 nisbatda sariq va oq pillali organizmlar hosil bo'ldi. Qizil rangli organizmlar genotipini aniqlang.
A. Ab B. ab C. aB D. AB
28. Norka junining jigarrang bo'lishi dominant noallel A B- genlarning birgalikda kelishi natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan faqat biri bo'lsa yoki umuman bo'lmasa, platina rangli jun yuzaga chiqadi. Agar jigarrang junli digeterozigota organizmlar o'zaro chatishtirilganida nazariy jihatdan 80 ta nasi olinsa, avlodning nechtasi jigarrang junga ega bo'ladi?
A. 40 ta B. 50 ta C. 20 ta D. 45 ta
29. Genotipi har xil bo'lgan oq gulli va xushbo'y no'xat navlari chatishtirilganida birinchi avlodda qizil gulli o'simlik olindi. Birinchi avlod duragaylari o'zaro chatishtirilganida F2 da olingan o'simliklarning 9/16 qismi qizil, 7/16 qismi oq gulli bo'ldi. Qizil gulli o'simliklar necha xil ge- notipik guruh hosil qiladi?
A. 2 xil B. 5 xil C. 3 xil D. 4 xil
30. Norka junining jigarrang bo'lishi dominant noallel A B- genlarning birgalikda kelishi natijasida yuzaga keladi. Genotipda ushbu dominant genlardan faqat biri bo'lsa yoki umuman bo'lmasa, platina rangli jun yuzaga chiqadi. Agar jigarrang junli digeterozigota organizmlar o'zaro chatishtirilganida nazariy jihatdan 80 ta nasi olinsa, avlodning nechtasi platina rangli junga ega bo'ladi?
A. 35 ta B. 45 ta C. 20 ta D. 30 ta