Nókis filialí Kаypnazarov S. G., Maxambetova U., Dauletmuratova R

Jumıstıń jobası:

1. Elektr ólshew ásbaplarınıń metrologiyalıq xarakteristikaların úyreniw.

2. Ólshew qátelikleriniń klassifikaciyasın úyreniw.
3. Temaģa tiyisli máseleler sheshiw.

Dáslep, ólshew ásbaplarınatiyisli ulıwma bolģan túsiniklerdi qarap shıģamız. Atap aytqanda, kóp sanlı hám hár qıylı ótkizgishlerdiń ólsheniwi ólshew tájiriybelerin óz ishine aladı. Bul ótkizgishler waqıt ótıwı menen turaqlı bolıwı múmkin. Ob'ekttiń salmaq ólshemi buģan mısal bola aladı. Ishki basım ólshemi bolsa ózgermeli waqıt ólshemine mısal bola aladı. Waqıt ótıwı menen ótkizgish nátiyjeni tárezi hám kórsetkishler yamasa cifrlı displey úskenelerda ólshep bolmaydı. Sol sebepli paydalanılatuģın ásbap túrleri kóp. Sonıń menen birge, olar kóp hár qıylı principler tiykarındaisleydi.

Bul ásbaplardıń keń klassifikaciyası operaciya usiline, energiya aylanıw usiline hám tómennen berilģen signal nátiyjesine[1] tiykarlanadı. Olar tómendegiler:
1. Awısiwshi strelkalı hám nol kórsetkishli ásbap
2. Analog hám cifrlı ásbap
3. Aktiv hám aktiv emes ásbap
4. Awomatik hám qol menen basqarılatuģın ásbap
5. Anıq hám ekinshidárejeli ásbap
6. Ģárezqan hám ģárezlipaģan ásbap
7. Kóp funkciyalı ásbap[1, 17].
Texnikalıq sistemalardıń ekspluataciyasında tiykarınan elektr ólshew ásbapları qollanıladı.
Elektr ólshew ásbaplar tómendegishe[1, 17] xarakterlenedi: ólshew diapazonı, qáteligi, sezgirligi, ólshenip atırģan shama deregigen alatuģın quwatlılıģı, kórsetkishlerdiń tásir etiwshi shamalarģa ģárezliligi (qorshap turģan ortalıq temperaturası, iymektiń forması hám ólshenip atırģan tok yamasa kernew jiyiligi hám basqalar).
Ásbaplardıń absolyut qáteligi bul, ásbap kórsetkishi hám ólshenip atırģan shamalardıń haqıyqıy mánisi arasındaģı ayırma bolıp tabıladı:
∆ = x_a- x_haq.
Ólshenip atırģan shamanıń haqıyqıy mánisi sıpatında onıń tájiriybe tiykarında tabılģan mánisi qabılatıladi hám bul mánis túp mánisinesonday jaqinlesadı, gózlengen maqset ushın bul jumıstan onıń ornına paydalanıw múmkin.