Nizomiy nomidagi

Bo‘shliqichlilarning kelib chiqishi. Ko‘p hujayralilarning tuban tuzilishidagi vakillari bo‘lgan bo‘shliqichlilarning kelib chiqishiga oid paleontologik dalillar deyarli uchramaydi. Shunga ko‘ra ularning kelib chiqishi, evolyusiyasi solishtirma morfologik, ontogenetik va ekologik ma’lumotlarga asoslanadi.

Rus zoologlaridan I.I. Mechnikov, A.N. Beklemishev, D.V. Naumovlar bo‘shliqichlilarning uzoq o‘tmishidagi avlodi ikki qavatdan tuzilgan, suzib yuruvchi planulaga o‘xshash ko‘p hujayrali hayvon bo‘lgan deydilar. Dastlabki bo‘shliqichlilar yakka-yakka holda yashovchi poliplar bo‘lib, ularda nasllarning gallanishi kuzatilmagan.

Bo‘shliqichlilarning kolonial formalari va meduzalarning ko‘p belgilari ularga nisbatan yuqori darajada bo‘lgan. Bo‘shliqichlilar evolyusiyasining boshida poliplar guruhi ajralgan, keyinchalik ulardan korall poliplari va ssifoidlar taraqqiy qilgan. Gastrual to‘siqsiz poliplardan keyinchalik gidroidlarning har xil guruhlari paydo bo‘lgan.

Gidroidlar evolyusiyasida nasllarning gallanishi, meduzalar naslini hosil qilish va koloniya bo‘lib yashash yo‘nalishi keng yoyilgan. Ba’zi dengiz kolonial formalar hayoti davomida skelet hosil qilganlar. Boshqalari chuchuk suvda yashab tuzilishi va hayot siklini o‘zgartirgan.

Ehtimol dengizdagi kolonial gidroidlardan suzib yuruvchi polimorf koloniyali sifonorlar kelib chiqqandir. Evolyusion jarayonda korall poliplarda yakka yoki koloniyali skeletsiz yoki skeletli poliploid formalarni kelib chiqishiga sababchi bo‘lsada, lekin o‘zining qadimgi nasllarini gallanmaslik belgisini saqlab qolgan.

Ssifoidlar evolyusiyasida yakka holdagi ssifoid poliplarning nasllarini gallanishisiz formalarining nasllarni gallanishiga, hamda meduzalarni hosil qilishga o‘tishi, keyinchalik hayot siklida poliploid naslni yo‘qotib faqat jinsiy ko‘payishga o‘tish ro‘y bergan deyish mumkin.