Nizomiy nomidagi toshkent davlat

Lutfiniso:  To‘g’ri,  bog’cha  turar  joylarga  yaqin  bo‘lgani  yaxshi.  Biz  maslahatlashib, 
bog’chani  turar  joylarga  yaqin  qurdik.  Bog’chamizning  hovlisi  keng,  ko‘rkam,  soya-salqin 
bo‘lishiga, o‘yin maydonlariga e’tibor berdik, ya’ni rasmdagidan o‘zgartirdik. 

---

Sojida: Biz ham do‘konni uylarga yaqin qurdik. Onalarimiz ishdan qaytayotganda bizni 
bog’chadan olib, do‘kondan xarid qilib, shundoquyimizga kirib ketaveradilar. 
Haqiqatan ham bolalar qurilishga ijodiy, hayotiy yondoshadilar va bu ijodkorlik ularning 
nutqida  o‘z  ifodasini  topadi.  Shunisi  ham  borki,  yuqorida  bayon  etayotgan  monologik 
nutqusullarining  har  biri  alohida-alohida  yuz  bermaydi.  Ular  ba’zi  hikoyalarga  qo‘shilib  ketib, 
ijodiy, erkin, bir butun hikoyani ifodalashi mumkin. 
Buni  biz  kundalik  faoliyatda  bolalar  to‘qigan  hikoyalar  turkumidan  bilsak  bo‘ladi. 
Bolalar  to‘qigan  ertak  va  hikoyalarda  o‘zlariga  xos  o‘y-xayollari,  orzu-istaklari,  tasavvurlari 
murg’ak qalbdan tilga ko‘chadi. 
Ishimizning natijasi sifatida ana shu hikoyalarning ba’zilarini namuna tarzida keltiramiz: 
Ruxsora.  «Mening  dadam  xurmo  ko‘chati  olib  kelib,  bahorda  hovlimizga  o‘tqazgan 
edilar. Unda men juda kichkina bo‘lgan ekanman. Hozir men ham, xurmo daraxti ham  o‘sdik. 
Uning barglari juda chiroyli. ¡zda soyasi qalin, biz daraxt salqinida rosa o‘ynaymiz. Mevasi esa 
mazali.  Mevasini  uzganimizdan  so‘ng  biz  qarindoshlarimizga,  qo‘shnilarimizga  tarqatdik. 
Ayniqsa,  buvam  va  buvim  duo  qildilar:  «Xurmo  jannatning  mevasi.  Uni  ardoqlang,  kam 
bo‘lmaysiz». Bu yil dadam daraxtlarni ko‘paytirmoqchilar». 
Nigina. «Men oktyabr oyida oyim bilan Chinozga – xolamnikiga bordim. Birinchi marta 
paxtazorni  ko‘rdim.  Paxtalar  lo‘ppi-lo‘ppi  bo‘lib  ochilgan.  Oppoqdala.  Quyoshda  ko‘zni 
qamashtiradi. 
Bir tomonda mashinalar paxta terayapti. Yoshu keksa, bolalar etak bog’lagan. Men ham 
paxta  termoqchi  bo‘ldim.  Xolam  etak  bog’lab  qo‘ydilar.  Lekin  tezda  belim  og’rib  qoldi. 
Qishloqdagi xolamning bolalariga qoyilman. Men tengi qizlari ham paxta terdi, ham moliga o‘t 
yulib oldi. Bog’chaga bormas ekan». 
Nurxon:  «Biz  oilamiz  bilan  qishloqdan  ko‘chib  kelganmiz.  Qishloqda  men  quyosh 
botishini  ko‘p  ko‘rganman.  Quyosh  botganda  ufqqizarib,  dalalar  qorong’ilasha  boradi. 
Qorong’ulik  hamma  yoqqa  birdan  o‘rmalab  ketadi.  Lekin  teraklar  uchi  xali  nurli  ko‘rinadi. 
Hamma yoqqa birdan jimlik cho‘kadi. Lekin oqshomda ham odamlar tinmaydilar. 
Saharda issiq non hidi butun qishloqni tutib ketadi. Daladan qaytgan ayollar sigir sog’ib, 
xamir qoradi. Tong otmay tandirga o‘t yoqib, tog’oradan toshay-toshay deb turgan xamirdan non 
yasab,  sutga  yo‘g’rilgan  issiq,  bo‘rsildoq  nonlarni  tandirdan  uzib  oladi.  Qishloq  hayoti  ana 
shunday, issiq, bo‘rsildoq non hidi ufurgan oppoq tong bilan boshlanadi». 
Ravshan. «Olmalar gullaganda bog’ juda chiroyli bo‘lib ketadi. Quyosh nurini olmoqchi 
bo‘lgan  oppoq  gulbarglar  oftobga  qaragan.  Shabada  turib,  olma  gullarini  silab-siypalaydi. 
Shunda olma gullari kuylagandek bo‘ladi. Bu asalarilar kuyi ekan. Shabada tinadi. Go‘yo butun 
bog’ kuylagandek bo‘ladi. Asalarilar gullagan bog’ tepasida g’ujg’on o‘ynaydi. 
Yuqoridagi  hikoyalardan ko‘rinib turibdiki,  ona tilining hissiy, estetik  ma’no qirralarini 
bir vaqtning o‘zida anglay boradilar, til go‘zalligini, boyligini his etadilar.