Nizomiy nomidagi toshkent davlat

 

 

 

M.M.Abdulxayeva,  O’.M.Mardonovning  Kimyo

2

 

darsligida  XXXI 

bobning  5  mavzusi  Aldegidlar  deb  nomlanadi.  Darslida  aldegidlarning  trivial 

hamda  sistematik  nomlanishi  tushuntirilgan.  Olinish  usullaridan  metanolni  CuO 

                                                           

1

 Guntis Yekabovich Rudzitis, F.G.Feldman “Organik kimyo” 10-sinf darslik - T.: “O’qituvchi” 2004, - 

216

 

2

 Abdulxaeva M.M., Mardonov O’.M. “Kimyo”  Oliy o’quv yurtiga kiruvchilar, akademik litsey va kasb-

hunar kollejlari uchun qo’llanma - T.: «Tib kitob»  nashriyoti 2011, -606

 

 

---

 

 

10 

 

bilan oksidlanishi, metanolni Cu, Ag katalizatori ishtirokida oksidlanishi, metanni 

oksidlanishi, chumoli va sirka kislota aralashmasini qizdirish natijasida, Kucherov 

reaksiyasi  asosida  olinish  usullari  berilgan.  Aldegidlarning  fizik  xossalari, 

kimyoviy  xossalari  ifodalangan.  Aldegidlarning  ishlatilishi  haqida  ham 

ma’lumotlar  berilgan.  Polikondensatsiyalanish  reaksiyalari  ham  ifodalangan. 

XXXI bobning 6 mavzusi Ketonlar to’g’risida. Unda ketonlarning fizik xossalari, 

nomlanishi,  izomeriyasi  haqida  ma’lumotlar  berilgan.  Ketonlarning  olinish 

usullariga  oid  reaksiya  tenglamalari  keltirilgan.  Ishlatilishi  haqida  kam  ma’lumot 

berilgan.  Aldegid  va  ketonlarni  bir-biridan  farqlash  uchun  “Kumush  ko’zgu”  va 

Feling  suyuqligidan  foydalanilishi  yozilgan.  Ketonlarning  kimyoviy  xossalariga 

oid  reaksiya  tenglamalaridan  faqat  Feling  suyuqligi  yordamida  ko’k  rangli 

cho’kmani  sarg’ish  -  qizil  rangli  moddaga  aylanish  reaksiyasi  berilgan  xolos. 

O’quvchi uchun ushbu ma’lumotlar kam, so’zlar yordamidagina ifodalangan.