Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedegogika universiteti abdullaeva qumri madjidovna tikuvchilik buyumlarini loyihalash va modellashtirish asoslari

4.13. BO'LAKLI YUBKALARNI LOYIHALASH
Yubka bo'laklari soni har xil bulishi mumkin, lekin juft son (4, 6, 8, 12) bo'lgani ma'hul; taqilmasi chap yonda yoki old va ort bo'laklar o'rtasida bo'lishi mumkin. Taqilma tikish uchun eni 3-4 sm, bo'yi 25 sm qo’shimcha taqilma hahi chihariladi. Misol tarihasida olti bo'lakli yubkani loyihalashni ko'rib chihamiz. holgan bo'lakli yubkalarni loyihalash huddi shu tarzda bo'ladi, fahat bel va bo'ksadagi hiymatlar bo'lak soniga harab bo'linadi.
4.13.1. OLTI BO'LAKLI YUBKANI LOYIHALASH (39-RASM)
Bu yubkani loyihalash uchun gavdadan olingan huyidagi o'lchovlar kerak bo'ladi:

BlA q 76 sm hBl q 2 sm

BkA q 106 sm hBk q 4 sm

YuU q 70 sm.

1. qog’ozning yuhori o'rta qismida Bl nuqtani belgilab, undan pastga vertikal chiziq o'tkaziladi.

2. BlE q YuU q 70 sm (yubka uzunligi).

3. BlBk q 18-20 sm (bo'ksa chizig’i).

4. Bl, Bk, E nuqtalardan gorizontal chiziq o'tkaziladi.

5. Bl1Bl2 q (BlAQhBl):6 q (76Q2):6 q 13 sm (beldagi kenglik).

6. BlBl1 q BlBl2 q Bl1Bl2:2 q 13:2 q 6,5 sm (beldagi kenglikning yarmi).

7. BlBl3 q 0,5 – 1 sm (bel chizig’ining tushishi).

8. Bl1, Bl3, Bl2 nuqtalar ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi.

39-rasm. Olti bo'lakli yubka chizmasi

9. Bk1Bk2 q (BkAQhBk):6 q (106Q4):6 q 18 sm (bo'ksadagi kenglik).

10. BkBk1 q BkBk2 q Bk1Bk2:2 q 18:2 q 9 sm (bo'ksadagi kenglikning yarmi).

11. Bl1, Bk1 nuqtalar va Bl2, Bk2 nuqtalar chizhich yordamida tutashtiriladi va etak gorizontal chizig’i bilan kesishguncha davom ettiriladi. Mos ravishda E1, E2 nuqtalar bilan belgilanadi.

12. Bl1E3 q Bl2E4 q Bl3E (o'rta chiziqni chizmadan o'lchab, yon tomon uzunliklari belgilab olinadi).

13. E3, E, E4 ravon egri chiziq bilan tutashtiriladi.

14. Etak qismini modelga harab kengaytirish mumkin.