|
TEXNOLOGIYA FANINI O’QITISHDA AKTNING O’RINI
Nabiyeva X.A. – katta o`qituvchi, AVXTXQTMOHM, O’zbekiston.
Annotasiya: . AKT asosini informatika tashkil qiladi. Informatika zamonaviy
texnologiyalarning kalitidir. Bu kalitni egasi bo’lish uchun esa o’qituvchidan kuchli bilim talab
etadi.
Kalit so`zlar: fan, zamon, talab, daraja, jihozlanish, texnologiya, texnika, kompyuterda,
ijodkor, iste’dod, axborot , mahoratli, intelektual
Keyingi yillarda fan – texnika jadal rivojlanib bormoqda. Zamon bilan hamnafas bo‘lish
uchun ta`lim jarayonida AKT va PTlarni ongli ravishda kuchaytirish talab qilinmoqda. AKT asosini
informatika tashkil qiladi. Informatika zamonaviy texnologiyalarning kalitidir. Bu kalitni egasi
bo’lish uchun esa o’qituvchidan kuchli bilim talab etadi. Barcha fanlar qatori texnologiya ta`limi
fani ham informatika bilan o‘zaro aloqador bo‘lib dars jarayonida AKTlar qo‘llaniladi. 1991-yil
O’zbekiston mustaqillikka erishgach, barcha sohalar qatori ta’lim tizimida ham turli islohotlar
amalga oshirildi, tub islohotlar esa o’quv jarayoniga nisbatan o’zgacha mazmun, o’zgacha talab,
o’zgacha tahlil va o’zgacha pedagogik munosabatlarni kashf etdi. “Kadrlar tayyorlash milliy
dasturi” ning II bosqichi ta’lim mazmuniga keng qamrovda ilg’or pedagogik texnologiyalarni joriy
etish vazifasini qo’ydiki, bu o’qituvchi zimmasiga jiddiy mas’uliyat yuklaydi. Biz o’qituvchilar
o’quvchilarni jonajon Vatanni kelajakda buyuk davlatlar qatoridan o’rin olishida faol ishtirok etishi
uchun zaruriy bilim, ko’nikma va malaka bilan qurollantirishimiz, ularda bunyodkorlik g’oyalarini
ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
283
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
shakllantirib, xalqimiz farovonligi uchun astoydil texnologiya qilish ruhida tarbiyalashimiz zarur.
Buning uchun esa barcha fanlar qatori texnologiya ta`limi fanidan ham darsliklar, o’quv
qo’llanmalari va boshqa adabiyotlar milliy ruhda yozilgan bo’lib, 1-5-sinf texnologiya ta`limi
darsliklari amallarini kompyuterda bajarish o’quvchiga qiziqarli qilib, oddiydan murakkabga tomon
bosqichma – bosqich o’rgatib borishga qulay imkoniyat beradi. Mamlakatimizda o’qituvchiga,
uning texnologiyai natijalariga juda katta e’tibor berilayotgan ekan, bu avvalo kelajagimiz bo’lgan
yoshlarning bilimiga, ularda Vatanni sevishga, milliy qadriyatlarimizni e’zozlash tuyg’ularini
shakllantirishga qaratilganligi hammamizga aniq, ravshan. Bir necha yillik tajribamdan shuni
bildimki o’qituvchi o’quvchilarga zamon talabiga javob beradigan bilimlarni berishi uchun avvalo
o’zi shunday bilimlar, dars berishning zamonaviy uslublari, ilg’or pedagogik va axborot
texnologiyalari bilan qurollangan bo’lishi kerak. Shuni alohida ta’kidlash kerakki, ta’lim tizimidagi
yutuqlarning asosi maktablarda tashkil etiladigan zamonaviy dars jarayonining sifati bilan
belgilanadi. O’quv soatlarida o’quvchilarga yetarli bilim berish, hayotiy ko’nikmalarini oshirish va
malakalarini shakllantirish o’qituvchining kasbiy mahoratiga bog’liq, zero Konfutsiy aytganidek,
o’zini kamol toptira olmagan inson o’zgalar kamolotini ta’minlay olmaydi.Shu jumladan, fan
xonalarining zamon talabi darajasida jihozlanishi ham muhim ahamiyatga ega.
Xususan, texnologiya ta`limi fan xonasining har tomonlama to’liq va mukammal o’quv
jihozlari bilan ta’minlanishi dars samaradorligining yuqori bo’lishini ta’minlaydi. Chunki o’quvchi
dars davomida olgan nazariy bilimlarini amaliy mashg’ulotlarda ya’ni electron qo‘llanmaga qarab
amalda va kompyuterda bajarib sinovidan o’tkazadi, bu esa fanga bo’lgan dunyo qarashini
kengaytiradi. Davlat ta’lim standartlarini ta’lim – tarbiya jarayoniga to’liq tadbiq etish, o’quvchilar
bilimini baholashda reyting tizimini joriy etish, o’qitish jarayoniga ilg’or pedagogik
texnologiyalarni olib kirish va, pirovard natijada, mustaqil fikrlovchi, ijodkor barkamol shaxsni
tarbiyalashdek mas’uliyatli vazifalarni fidoiylik bilan amalga oshirish biz pedagoglarning burchidir.
Dars davomida har bir o’qituvchi o’ziga xos usullardan foydalanishi tabiiy.
Men ham har bir darsimda alohida e’tibor berishga harakat qilaman, fanlararo bog’lanishda
masala yechishda matematik formulalar, iqtisodiyotning hisob – kitoblarrini bajarishda yordam
berishi barcha o’quvchilarga ma’lum, lekin men darslarda mantiqqa ham ko’proq e’tiborni
qarataman, chunki bu o’quvchi dunyoqarashini kengaytiradi, fikrlash qobiliyatini o’stiradi,
texnologiya ta`limi faniga, amaliyotda sinab ko’rishga bo’lgan qiziqishini oshiradi. Masalan,
Darslik yo’q bo’lishiga qaramay 8-sinflarda o’tiladigan “Diagnostik kasb maslahati” mavzusida
to’plangan ma`lumotlardan tashqari qo’shimcha sifatida “Maktab va hayot” jurnalida berilgan
yangiliklardan ko’proq foydalanaman. Biroq bu ma`lumotlarni barchasini tushuntirishga vaqt
yetmaganligi sabab, takrorlash darslarida ko’proq tushuntirishga harakat qilaman. Agar shu mavzu
2 soat mobaynida o’tilganida, ko’proq ma`lumotllardan foydalanishga imkoniyat yaratilgan bo’lar
edi. Bunday ma`lumotllardan foydalanish o’quvchi ongini rivojlantirishda, darsning samarali yakun
topishiga imkon yaratadi va o’quvchi olgan bilimlarini hayotda qo’llay oladi, zero bizning
vazifamiz o’quvchiga ta’lim berish bilan birga tarbiya ham berish, mustqil fikr egasi qilib voyaga
yetqazish, hayotda o’z o’rnini topishi, yuksak marralarni zabt etishi uchun ta’lim olish tarbiyadan
boshlanishini o’quvchi ongiga singdirishdan iboratdir. Bugungi kundagi ta’lim – tarbiya tizimining
asosiy vazifasi o’quvchilarni Vatanimizni sevadigan, texnologiya sevar, ijodkor, o’z bilimi va
iste’dodiga suyanadigan hamda mustaqil ravishda zamonaviy axborot – kommunikatsiya
texnologiyalaridan ongli ravishda foydalangan holda bilim oladigan qilib tarbiyalashdan iborat.
Mazkur vazifalar mahoratli, zamonaviy, intelektual ustozlarning samarali darslar orqali amalga
oshiriladi.
Adabiyotlar:
1.
B.N. Alimov “ Axborot- kommunikatsion ta`lim muhitida”,- Toshkent -2014 yil
2.
Qo`ysinov O.A Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi. Metodik
qo`llanma. – T.: <>, 2017
Do'stlaringiz bilan baham: |
