Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
194 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Бутун дунёда шу янги мавзуларни ўқитилаётган бир вақтда, биз у ё бу мавзу 
ўрганилиши кераклигини муҳокама қилмасдан, улар “қандай ўқитилади?” деган саволга 
жавоб излашимиз керак.
Адабиётлар
1. Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 
“On key competences for lifelong learning” (2006/962/EC) 
2. PISA 2012 Assessment and Analytical Framework (mathematics, reading, science), 
OECD, 2012
3. Timss 2015 Assessment Frameworks, IEA, 2015. 
4. PISA 2021 Mathematics Framework (draft), OECD, 2018 
DASTURIY VOSITALAR YORDAMIDA IQTISODIY MASALALARNI 
EYCHISH 
Mirzahmedova N.D. – katta o’qituvchi, TDPU, Mirzahmedov SH.D. – o’qituvchi, 
TKTI, O’zbekiston. 
Kompyuter va axborot texnologiyalari o‘z foydalanuvchilaridan muloqot uchun ma’lum bir 
darajadagi maxsus tayyorgarlikni talab qiladi. Bu tayyorgarlikning qay darajada mukammal bo‘lishi 
muloqotning sifat darajasini belgilaydi. Mazkur muammoni hal qilish esa, boshlang‘ich, o‘rta 
maxsus va oliy ta’lim tizimidagi informatika fani va uni o‘qitish metodikasi oldida turgan eng 
dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. 
Bizga ma’lumki iqtisodiy axborot dеganda, jamiyatdagi ishlab chiqarish xususiyatlarini 
xaraktеrlovchi axborot tushuniladi. Unga iqtisodiy tizimda mavjud bo’lgan, ishlab chiqarish 
jarayonlari to’g’risidagi, moddiy va nomoddiy rеsurslar, ishlab chiqarishni boshqarish bilan bog’liq, 
moliyaviy jarayonlar hamda turli boshqarish sistеmalari o’rtasida ayriboshlanadigan iqtisodiy 
xaraktеrdagi axborotlar kiradi. 
Iqtisodiyot quyidagi fanlar bilan chambarchas bog‘liq, ya’ni; matematika, informatika, 
fizika, amaliy geografiya, biologiya va boshqalar. 
AKT va iqtisodiyot sohalari bilan bog‘liq bо‘lishiga kо‘plab misollar keltirsa bо‘ladi. 
Masalan: Dehqon fermerning daromadini aniqlashda yer unumdorligi asosiy faktor hisoblanadi. 
Informatika nuqtai nazaridan iqtisodiy masalalarni о‘rganishda talabalar quyidagilarni 
bilishi kerak: 
- Hisob- kitob ishlarini; (qо‘shish, ayirish, kо‘paytirish, bо‘lish). 
- Foiz hisoblashni; 
- Formulalardan foydalanishni; 
- Funksiyalarni qо‘llay olishni; 
- О‘rtacha arifmetik va geometrik qiymatlarni bilishni; 
Iqtisod fani hozirgi kunda informatika bilan uzviy bog‘liq bо‘lib, bu fanni о‘rganishda 
informatikadagi Word, Excel, diagramma yaratish, 1-C: korxona buxgalteriya, Maple dasturlarini 
bilish va ulardan foydalana olish muhim hisoblanadi. 
Quyida iqtisodiy masalaga hos ma’lumotlarni, dasturiy vositalar orqali kompyuterga 
kiritamiz. Hosil qilingan fayllardan boshlang‘ich ma’lumot sifatida foydalanib matematik usulda, 
Excel va dasturini tuzish yordamida masalani aniqlovchi dastur hisobotini yaratamiz.
Iqtisodiy masala: Agar biror miqdorda pul, aytaylik M so’m jamgarmaga qo’yilsa va unga 
boshqa tegilmasa, ya'ni boshqa pul qo’shilmasa yoki biror qismi olinmasa, u holda bu M 
jamg’armaga uning ma'lum foizi qo’shilib turadi. Navbatdagi foiz avvalgi miqdor M ga va 
qo’shilgan foydaga nisbatan ham qo’shilib boradi. 
Excel dasturi yordamida iqtisodiy masalani hal qilish: 
Quyidagi jadvalni Excel dasturga kiritamiz. 

---