Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

Boshqarish tizimidagi hujumlar. Bulutda ishlatiladigan ko’p gina virtual mashinalar 
alohida tizim boshqaruvini talab etadi. Boshqarish tizimiga xalaqit berish virtual mashinalarda - 
nosozlikni kelib chiqaradi va bir virtual mashinani 41 bloklash orqali boshqa virtual mashinani 
aybdor qilib qo’yadi.
Bulut soxasida eng samarali xavfsizlikni taminlash yo’llaridan birini Cloud Security 
Alliance (CSA) tashkiloti ommaga xavola etgan xisoblanib unda quyidagi ma’lumotlar taxlil 
qilingan:
Ma’lumotlarni saqlash. Shifrlash ma’lumotlarni himoyalashda eng samarali yo’llardan 
biri. Ma’lumotlardan foydalana olishga ruxsat beruvchi provayder, ma’lumotlarga ishlov berish 
markazida saqlanayogan mijoz ma’lumotmi shifrlashi, foydalanishdan chiqqan xolda esa ularni 
qaytarishsiz o’chirib tashlashi kerak. 
Uzatishdagi ma’lumotlar xavfsizligi. Shifrlangan ma’lumotlarni uzatish faqatgina 
aytenifikatsiyalangandan so’nggina amalga oshirilishi mumkin. Ma’lumotlarni o’qish yoki 
o’zgartirish kirgazish, Ulardan foydalana olish ishonchli bog’lamalar orqali amalga oshiriladi. 

---

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
94 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Bunday texnologiyalar juda ham mashxur algaritmlar va ishonchli protokollar AES, TLS, Ipsec 
amalga oshiriladi. 
Autetifikatsiya. Parol himoyasi. Katta ishonchlilikni taminlashda tokenlar va sertifikatlar 
etibor qaratiladi. Provayder identifikatsiya tizimi bilan avtorizatsiyadan o’tishda shaffof tarizda 
harakatlanishi lozim. Bunda LDAP (Light Directory Access Protocol) va SAML (Security 
Assertion Markup Language) protokolari ishlatilinadi.
Iste’molchilarni izolatsiyalash. Virtual mashinalar va virtual tarmoqlardan individual 
foydalanish. Virtual tarmoqlarda quydagi texnologiyalar joriy etilgan bo’lishi kerak. VPN (Virtual 
Private Network), VLAN (Virtual Local Area Network) va VPLS (Virtual Private LAN Service). 
Provayderlar ko’pincha yagona dastur muhitida kod o’zgarganligi sababli iste’molchilar 
ma’lumotlarini bir-biridan izolatsiyalaydi. Bunday yondashish xatarli xisoblanib, u standart 
bo’lmagan koddan yo’l topib, is’temolchi ma’lumotlaridan foydalana oladi.