Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti



Download 2,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet129/290
Sana03.01.2022
Hajmi2,63 Mb.
#280020
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   290
Bog'liq
Milliy ma naviyat bosqichlari (M.Imomnazarov)

“Ishqi  majoziy”  –  tasavvuf  ahli  nazdida 
bu 
dunyo, 
o’tkinchi 
olam 
mav-
judotlariga 
qaratilgan 
muhabbat. 
Sufiylar bunday ishqni arzimas hisoblab, 
“ishqi  haqiqiy”ga  inti-lishni  ma’qul 
ko’rsalar,  “Majoz  tariqi”  vakillari 
Payg’ambari-miz(sav)ning 
“Al-majozu 
qantarat ul-haqiqa” (Majoz haqiqatning 
ko’prigidir)  hadisidan  kelib  chiqib, 
“ishqi  majoziy”ni  “ishqi  haqiqiy”ga 
eltuvchi yo’l sifatida ulug’laydilar. 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi


 
100 
deyarli  barchasi  Sanoiy  singari  umrlarining  oxirida  saroy  madhiyago’yligini  tark 
etib,  ijtimoiy-falsafiy  ruhda  qasidalar  yozishga  kirishganlar.  Ular  ichida  alohida 
yirik  doston  yozganlar  deyarli  uchramaydi.  Bularga  XII-XIII  asr  chegarasida 
yashagan  Kamol  Isfahoniy  (vafoti  1237)  va  XIII  asrning  buyuk  axloq  muallimi 
Sa’diy  Sheroziy  (1189-1292)lar  ham  qo’shiladi.  Yana  bular  qatorida  surat 
(«majoz»)  va  ma’ni («haqiqat»)  nisbati  xususida  g’oyat  muhim  fikrni aks ettirgan 
ruboiy muallifi sufiy shayxi Avhadiddin Kirmoniy (vafoti 1236) ham tilga olingan. 
XIII  asrdan  faqat  ikki  ulug’  shoir  (Kamol  va  Sa’diy)  yodga  olingan  bo’lsa, 
XIV asrga borib Alisher Navoiy «majoz tariqi»ga mansub deb hisoblagan mashhur 
shoirlar ro’yxati keskin oshib ketadi. Bular avvalo Navoiyning «xamsanavislik» va 
g’azalnavislikda  g’oyat  qadr  etgan  salafi  Amir  Xusrav  Dehlaviy  (1253-1325), 
dunyoga  dong’i  taralgan  Xo’ja  Hofiz  Sheroziy  (1320-1389)  va  nihoyat  g’azal  va 
qasidalar  ustasi  Nosir  Buxoriy  (vafoti  1371).  XV  asr  shoirlaridan  Navoiy  o’zidan 
ilgari  yashab  o’tgan  Kotibiy  (vafoti  1436)  va  o’zi  shaxsan  tanigan  Shohiy 
Sabzavoriy  (1385-1453)  ni  tilga  oladi.  «Mahbubul-qulub»ning  ikkinchi  qismi 
«Ishq  zikrida»  bobida  «xos  ishq»  egalari  qatorida  Amir  Xusrav  va  Xoja  Hofizlar 
qatorida  Faxriddin  Iroqiy  (1207-1289)  yodlab  o’tilsa,  «Holoti  Pahlavon 
Muhammad»  risolasida  XV  asr  atoqli  turkigo’y  shoirlardan  Mavlono  Lutfiy 
eslanadi.  
Demak,  Alisher  Navoiy  «majoz  tariqi»  haqida  gapirganida  ikki  guruh 
shoirlar  tilga  olingan,  birinchi  guruhi  asosan  XII  asrda  yashagan  bo’lsa,  ikkinchi 
guruhi  XIV-XV  asrlarga  mansub  shoirlardir.  Bular  orasida  ayrim  farqlar  mavjud 
bo’lib, suhbat davomida yana bunga alohida to’xtalib o’tamiz. 
 

Download 2,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   125   126   127   128   129   130   131   132   ...   290




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish