Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali

 
19-Mavzu: Hadislarda milliy va diniy qadriyatlarning aks etishi. (2 soat) 
 
Sunnat hadislardan (arabchada – hikoya, xabar, bildirish,, parcha degan 
ma’nolarni anglatadi) tashkil topgan. Ular Muhammad payg’ambarning hayoti, faoliyati 
va ko’rsatmalari haqidagi rivoyatlardan iborat. Arab xalifaligi tashkil topganidan keyin 
ijtimoiy, siyosiy va madaniy hayotdagi o’zga-rishlarning diniy ta’limotda aks ettirilishi 
zarurati va siyosiy hokimiyat uchun kurashda turli rypyhlap Muhammadning obro’-
ehtiromiga tayanishga intilishi sababli, hadislarning soni jadal sur’atlar bilan kupayib 
borgan. Hadislarii to’plashdagi bunday 84 tartibsizlikka faqat IX asrda chek qo’yilgan. 
“Hadis ilmining rivojida oltin davr hisoblangan hijriy uchinchi (milodiy to’qqizinchi) 
asrda hadisshunoslikda katta muvaffaqiyatlar qo’lga kiritilgan. Chunonchi, butun islom 
dunyosidagi eng nufuzli manbalar deb tan olingan oltita ishonchli hadislar to’plamining 
(as-sihoh as-sitta) mualliflari yashab ijod qilganlar. 
Muhaddislar hadislarni to’plashda, birinchidan, isnod (arabchada - tayanch degan 
ma’noni anglatadi), ya’ni hadisni ma’lum qilgan kishilarni sanab o’tishlari, ikkinchidan, 
matn, ya’ni hadisning mazmunini bayon qilishlari kerak. Nufuzli hadislar to’plamida 

---

267 
ko’shimcha raviщda hadislarga sharhlar beriladi. Hadislar to’plamlari juda ko’p, lekin 
doimo ularning oltitasi alohida ezozlanadi. 
 
Mustaqil ish uchun topshiriqlar. 
1.
Hadis, xabar, sunna deganda nimani tushunasiz? (Referat, klaster, krassvord, 
test, slaydlar bilan ishlash). 
2.
Hadislar qachondan boshlab yozila boshlandi? (Referat, klaster, krassvord, test, 
slaydlar bilan ishlash). 
3.
Eng mashhur muhaddislar kimlar? (Referat, klaster, krassvord, test, slaydlar 
bilan ishlash). 
4.
Qanday hadis to’plamlarini bilasiz? (Referat, klaster, krassvord, test, slaydlar 
bilan ishlash). 
5.
Qanday hadis turlarini bilasiz? (Referat, klaster, krassvord, test, slaydlar bilan 
ishlash). 
6.
Imom al-Buxoriy kim bo’lgan? (Referat, klaster, krassvord, test, slaydlar bilan 
ishlash).