Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti pedagogika fakulteti

Aqli zaif bolalarda nutq rivojlanishining о‘ziga xos xususiyatlari.Aqli zaif bolalar uchun nutqning kech rivojlanishi xarakterlidir. Kuchli ortada qolish nutqgacha bо‘lgan davrdayoq kuzatiladi. Agar gо‘daklarda chug‘urlash 4 oyligidan 8 oyligigacha meyorida paydo bо‘lsa, aqli zaif bolalarda esa bu holat 12-24 oylikgacha bо‘lgan davrda namoyon bо‘ladi (I.V.Karlin. M.Strazulla.)

Kassel, Shlezinger, M.Zeyemanlar fikricha, aqli zaif bо‘lgan bolalarda birinchi sо‘zlar 3 yoshdan paydo bо‘ladi. I.V.Karlin va M.Strazullaning tadqiqotlari shuni kо‘rsatadiki, bunday bolalarda birinchi sо‘zlar 2,5 yoshdan 5 yoshgacha bо‘lgan davrda paydo bо‘lar ekan. (Bolalarda birinchi sо‘zlarning paydo bо‘lish meyori 10oy dan 18 oyligigacha).

Aqli zaif bolalarda nutq rivojining sezilarli ortda qolishi iboraviy nutq paydo bо‘lishida kо‘rinadi. Bunda birinchi sо‘zlarni bayon qilish bilan iboraviy (birikmani) nutq orasidagi oraliq vaqt ham, normal rivojlangan bolalarga nisbatan uzoqroq bо‘ladi.

Aqli zaif bolalarda nutkining rivojlanishni о‘ziga xos tomonlari kо‘plab mualliflar tomonidan psixologik aspektda о‘rganilgan (V.Petrova, M.Pevzner, I.Karlin, M.Strazulla, S.Borel, Mezonni, Shlezinger, M.Zeyeman va boshqalar).