Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti,, N. R. Alimqulov, N. B. Sultanova

Ilmiy bilish yo’nalishi. 
Ilmiy bilish yo’nalishiga geografiya to’garagi va 
uning bo’limlari. Geografik jamiyatlar, klublar va muzey faollari yig’ilishlari 
kiradi.
Yig’inda ma’ruzalar, xabarlar eshitiladi va muhokama qilinadi.
Yig’ilishning mavzulari turlicha bo’lishi mumkin, ular asosan to’garakda olib 
boriladigan ishlar mavzulariga bog’liq bo’ladi. Masalan, “Maktab joylashgan 
joyning iqtisodiy geografik sharoiti”, “Maktab joylashgan tumanning aholisi”, 
“Maktakb joylashgan qishloqning tabiiy resurslari” va h.k. 
O’quvchilarni ilmiy bilish faoliyatida geografik konferentsiyalar katta 
ahamiyatga ega. Geografik konferentsiyalarda o’quvchilarning ekspedettsiya va 
ekskursiya hamda sinfdan tashqari ishlarda olib borilgan ishlari yakunlanadi. 
Bunday konferentsiyalarda o’quvchilarni ilk manbalar bilan ishlash 
ko’nikmalarini shakilllantirsh muhim o’rin tutadi. Bunda nazariyani amaliyot bilan 
bog’lash birinchi o’rinda turadi. Konferentsiyada sinfdan tashqari ishlarda 
predmetlararo aloqalar amalga oshiriladi. 
O’quvchilarning ilmiy bilish faoliyati “Geografik haritalarda” ham 
muvafaqiyatli olib borilishi mumkin. Bunda hafta davomida maktabda olib 
boriladigan sinfdan tashqari ishlarni barchasi geografiyaga bag’ishlanadi. Bunday 
haftaliklarning mavzusini geografiya o’qituvchisi tanlaydi. U geografiyaning, 
ekologiyaning va o’lkashunoslikning turli muammolariga bag’ishlanishi mumkin. 
Madaniy-oqartuv va mehnat yo’nalishi. 
Ushbu yo’nalishga geografik 
kechalar, viktorinalar, krosvordlar, geografik o’yinlar va boshqalar kiradi. 
Geografik kechalarda quyidagi ishlar amalga oshirilishi mumkin: ashula 
aytish, she’r o’qish, geografik o’yinlar o’tkazish mumkin. Geografik o’yinlarni 
quyidagi turlarini o’tkazish mumkin: harita bo’ylab sayoxat, topografik o’yinlar, 
geografik loto. 
Madaniy - oqartuv yo’nalishning asosiy tadbirlaridan biri bilimni 
tekshirishga yo’naltirilgan savollar, topshiriqlar, viktorinalar, krosvordlar, quvnoq 
qo’shiqlar kiradi. Oxirgi paytlarda geografik KVN va boshqa tadbirlar 
rivojlanmoqda. 

---

220 
Sinfdan tashqari tadbirlarni quyidagi mavzularda o’tkazish mumkin: 
“Toshkent mustaqillik yillarida”, “O’zbekiston sanoati mustaqillik yillarida”, 
“O’zbekiston geograflari”, mavzusida geografik viktorina tashkil qilish mumkin.