Nizomiy nomidagi тoshkenт davlaт pedagogika universiтeтi maтyoqubova тozagul rajapovna alisher navoiy hayoтi va ijodi fani bo’yicha o’quv qo’llanma


Navoiyning  shahzoda  Shoh  G’arib  Mirzoga  nasihati



Download 1,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/104
Sana31.12.2021
Hajmi1,82 Mb.
#276765
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   104
Bog'liq
oLLVVLSJGBQnu45ThHwBmpV3vrC9RhJkPkcs8nKd

Navoiyning  shahzoda  Shoh  G’arib  Mirzoga  nasihati.  Asarning  53  bobi 
shoir  Husayn  Boyqaroning  o’g’li  Shoh  G’arib  Mirzo  madhiga  bag’ishlanadi. 


 
111 
Navoiy  unda  shahzodaga  bir  necha  nasihatlar  beradi.  Bo’lg’usi  shoh  nimalarga 
amal qilishi zarurligini keltiradi. Shoir tasviricha avvalo shoh  ogoh bo’lishi zarur. 
Ya’ni  u  el-yurt  ahvolidan  yaxshi  xabardor  bo’lishi  lozim.  Ogohlikni  o’ziga  shior 
qilib olmagan shoh shoir talqinida podshohlikka munosib emasdir:  
Erursen shoh – agar ogohsen sen, 
Agar ogohsen sen – shohsen sen.   
Navoiy  shoh  ilmli  bo’lsa  undan  yaxshi  ot  qolishini  eslatadi.  Fikrlari  tasdig’i 
uchun  Iskandar  ilmu  hunarli  bo’lgani  uchun  butun  olamni  qo’lga  kiritgani,  ulug’ 
hukmdor  MirzoUlug’bekning  astronomiya  sohasida  qilgan  xizmatlarini  bir-bir 
keltirib  o’tadi.  Shoh  uchun  ilm  bilan  birga  qanoat  ham  juda  zarur,  deb  biladi. 
Shuningdek,  shoh  din  ilmini  ham  chuqur  bilishi  kerak.  Navoiy  din  ilmida  fiqh, 
hadis, tafsirni bilish lozim deydi.  Bu uch ilm haqida “Chu takomil o’ldi bu uch ilm 
sen  bil,  Yana  bir  ilm  maylin  qilma,  yo  qil”,  deydi.  Shoir  shahzodaga  nasihatlar 
berar  ekan,  dunyoning  o’tkinchiligini  aytadi.  Hayotda  yaxshi  ham,  yomon  ham 
yashaydi, ammo inson o’zidan yaxshi nom qoldirishga harakat qilishi lozim, deydi.  
Shoir nima foydali, nima zararli ekanini hikmat ajratib berishini, ana shundan 
keyin  foydalilari  bilan  shug’ullanish  kerakligini.  Hamma  ishda  ham  o’rtani 
tutishga mayl qilish lozimligini aytadi. 
Navoiy  shohning  mamlakat  boshqarish  ishlari  haqida  to’xtalar  ekan,  tarixda 
jahongirlar qanday yo’l tutganliklari, qay biri adolat, qay biri zulm yo’lini tutgani, 
qanday  ishdan  mamlakat  obod  bo’lib,  qaysinisidan  barbod  bo’lishini  hukmdor 
yaxshi  bilishi  lozimligini  ta’kidlaydi.  Elga  foyda  keltiradigan  ishlar,  cherikning 
qanday  tuzilishiyu,  dinga  ziyon  yetkazadigan  ishlar  nimalar  ekanligini  chuqur 
anglashi, qanday shohdan yaxshi nom qoladi, degan savolga shoh javob bera olishi 
zarur deb hisoblaydi.  
Nechukkim, shoh topmish dinu dunyi, 
Sanga ham yetgay ushbu ikki ma’ni. 
 
Bu ikki ishni gar qilsang tavaqqu’, 
Ne ishkim shah qilur, qilg’il tatabbu’. 


 
112 
Ko’rinadiki,  Shoh  g’arib  Mirzoga  qilingan  ushbu  nasihat  orqali  Alisher 
Navoiy  o’zining  ideal  jamiyat  va  ideal  hukmdor  haqidagi  qarashlarini  shoirona 
ifodalaydi.  

Download 1,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   104




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish