Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti maktabgacha ta


II BOB. G.F.GENDEL IJODIDA ORATORIYA JANRINING AHAMIYATI



Download 110 Kb.
bet9/19
Sana31.12.2021
Hajmi110 Kb.
#270912
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19
Bog'liq
KURS ISHI KADIROVA UMIDA

II BOB. G.F.GENDEL IJODIDA ORATORIYA JANRINING AHAMIYATI.

2.1. G.F. Gendelningijodiyyo’li.

G.F.Gendelbuyuknemiskompozitorivaorganchisi. YarimasrdavomidaLondondaijodqilibyashagan. MuqaddasBibliyasyujetlarigaasoslangan monumental oratoriyalarustasi. Oratoriyalarjanrida 30 gayaqinasaryaratgan. “Saul”, “MisrdagiIsroil” (1739 y), “Messiya” (1742 y), “Samson” (1743 y), “IudaMakkavey” (1747 y) vaboshqa 40 dan ziyodoperalar, organ konsertlar, orkestruchunkoncherttogrosso. Cholg’u sonata vasuyitalarmuallifi.8

Kompozitororatoriyalariningso’nggipremyeralariyangiLondonteatriKovent- Gardendaijroetiladi.Ko’plabsyujetlarningmazmuniInjildanolingan. (“Samson” – 1743-y., “Iosifva uningukalari” 1744-y. “Valtasar” 1745-y. “Iudamakvey” 1747-y, ”IisusNavin ” 1748-y. “Solomon” 1744-y, “Gerkules” 1745-y. )vaxristianagiografiyasi (Avliyolarhayotinibayonqiluuvchiadabiyot , “Feodora” 1750-y.)tomoshabinlare’tiboriniqozonmadi. OratoriyaqismlariorasidaGendel organ uchuno’ziningkonsertlariniijroetgan, drijyorsifatida concerto grassojanridao’ziniko’rsatgan.

Hayotiningso’nggi 10 yilidavomidamuntazamravishdauning “Messiya”siijroetildi (16 ta xonandava 40 ta cholg’uchilarkuchibilan ).Barchaijrolarhayriyakonsertlarsifatida, Londondagibolalaruyitarbiyalanuvchularigabag’ishlabo’tkazilgan. 1749- yil“Qirolfeyerverkiuchunmusiqa” syuitasinibastalaydi (Grin parkidao’tkazilishuchun).

G.F.Gendelningcholg’umusiqasifaoliyatida opera vaoratoriyaustidaolibborilganko’pyillikmehnatyo’liko’plabcholg’uasarlaryaratishgaxalaqitbermadi. Uningcholg’umusiqasida 4 ta yirikguruhniajratishmumkin:


  • Orkestruchunbastalanganasarlar;

  • Kamer musiqa (sonatalar. Skripka, goboy, fleytauchuntriolar):

  • Organ konsertlari;

  • Klaverasarlari.9

G.F.Gendelijodiuchunxosbo’lganjanrlardanbiriorgan, grosso, orkestrlikonsertlarbo’lgan. Aynankonsertlarbilankompozitorkengtinglovchilardoirasioldigachiqishlarqilib, ularnioratoriyaqismlariniorasida, antraktvaqtidaijroqilgan. G.F.Gendelningbarchakonsertlarisofsaroyuchunasarlarbo’lib, hechqachoncherkovdaijroetilmagan.Uningconcretogrossolaridako’pinchasuyitalardano’rinolganraqsqismlar – polones, menuet, myuzet, allemanda, jiga, sarbandakiritilib, buboradamuallifkonsert, suyita, sonatalariningqismlariorasidabalkikattafarqko’rmaganidandalolatberadi.Ma’lumki, G.F.Gendelningconcretogrossolari XVIII asrning 30-yillarida mashxurbo’libketti. Biroqconcretogrossolariundanoldinitalyandavrmusiqaamaliyotidaqo’llabkelingan. G.F.Gendelningconcretogrosso op. 3 asaritorlitarkibuchunmo’ljallangan. Uni ikkigoboy (yokiikkifleyta )va basso continioijroetadi. Konsertlar or.6 – faqattorliva basso continioyakkahonsifatidaikkiskripka bosh o’rinniegallaydi.Ko’plabkonsertlarfransuzvaitalyanturidagiuvertyuralarbilanochiladi. Ulardaalbattabirfugalashganqismbo’libaksariyathollardatezsuratdakeladi.

G.F.Gendelningklavirmusiqasiningasosiyjanrisifatidasuyitaalohidaqaydqilinadi. Uning har bir 19 ta klaviruchunsuyitalario’zigaxosolamivako’inishibilanajralibturadi.Ayrimsuyitlartantanali organ hajmdagiperelyudiyalarbilanochilib, o’zichigayoyilganfugalarnikiritsa, boshqalariqadimgisonatalargayaqinturadiqolganlarisofraqssuyitalarisifatidakeladi.

G.F.Gendelfaoliyatining 34 yilinioperasan’atinio’rganishgabag’ishlagan. Jamiki 40 dan ortiqoperalarningaksariyatqismiitalyan opera seriaandozasigaqaratilgan.Ma’lumki, XVIII asrdaitalyan opera-seriajanridaro’yberganevolyutsiono’zgarishlarkompozitorningnigohidanchetdaqolmadi.DarhaqiqatG.F.Gendel opera janridaislohotarafasidaturgan, biroqundannarigao’tmadi. Kompozitorizlanishlariningyuksakkamoliuningoratoriyalariijodidaaksetdi. Faqat 20 yildanso’ngushbudavrningshakllangan moss hart-sharoitlarida X. V. Glyuktomonidaoperadagiislihitamalgaoshirildi. 10

G.F.Gendelning “Tamerlan” operasiyetuklikijoddavridayaratilganasarlarqatoridaalohidao’rinegallaydi. Mazkuroperaniyaratishgaqadarkompozitor opera ijodidakattayo’lnibosibo’tganbo’lib, shuyillardayuqoridramatizm, ta’siretishkuchiningchuqurligijihatidanmukammalasarlaryaratdi.

Kompozitoroper-seriaan’anasidankelganxilmaxilnomerlarningtartibinibuzmaysaqlanganxoldaulargayangichayondashib, dramatizmborasida (rechetativlarva aria tartibida ) yangirivojlovyo’liniqo’llaydi.

G.F.Gendeloratoriyalariniumumanoratoriyamavzusinio’rganishvaochibberishjudamushkulvazifa. Negakioratoriyayaratishmusiqashunosdankattabilimvamahoratshuningdek, musiqiyqobolyatni talab etadi.

Oratoriyamavzusinio’rganishumumiyo’rtata’limmaktablario‘quvchilariuchunko’pginaqiyinchiliklarnitug’diradi.Negaki,sinfdagio’quvchilarninghammasi ham musiqiyqobilyatgaegaemas. Shuningdek,musiqagabo’lganqiziqishlardarajasi ham turlicha, shunuqtainazardanulartomonidan “oratoriya ” fan sifatidao’zlashtirilishimurakkabroqkechadi.


Download 110 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish