Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jismoniy madaniyat nazariyasi va metodikasi fanidan

Konseptual jadval

Professional sport tushunchalariga turlicha ga yondashuvlar	Tavsiflar, toifalar, xususiyatlar va boshqalar

Konseptual jadval

(Professional sportni tashkil etishning asosiy talablari)

Aspekt tahlili	An’anaviy ta’lim	Noan’anaviy ta’lim
Mashg‘ulot maqsadi
Mashg‘ulot mazmuni
O‘qishning harakatlanuvchi kuchlari
Mashg‘ulotda ishlash metodlari
O‘qituvchi vazifasi

«Ta’lim shakllari” bo‘yicha konseptual jadval

Ta’lim shakllari	O‘qituvchi va talaba munosabatini ko‘rinishi	Talabalar tomonidan topshiriqni bajarishda maqsadni belgilanishi	O‘qituvchining faoliyati
Ommaviy
Jamoaviy
Guruhli
Individual

Ta’limni tashkillashtirish shakllarini qiyosiy tavsifi

Ta’lim shakllari	^(+)	^(-)
Ommaviy, Jamoaviy
Guruhli
Individual

Nazorat savollari:

1. 
   Xorijiy davlatlar sport ta’limi sifatini oshirishda Yaponiya ta’lim tizimining o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat?
   
2. 
   Janubiy Koreyada sport ta’limi sifatini oshirishning o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat?
   
3. 
   Germaniyada sport ta’limi sifatini oshirishning o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat?
   
4. 
   Xitoyda sport ta’limi sifatini oshirishning o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat?
   
5. 
   Yaponiyada sport ta’limi sifatini oshirishning o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat?
   
6. 
   Xorijiy davlatlarda to‘plangan tajribalarning qay birini bizda qo‘llasak sport ta’limi sifatini oshirishga yordam beradi?
   

Foydalanilgan adadbiyotlar:
1. Riess S. The American sporting experience: a historical anthology of sport in America. N.Y.: Leisure Press, 2014.
2. Sugden D., Talbot M. Physical Education for Children with Special Needs in Mainstream Education. Leeds Metropolitan University & University of Leeds, on behalf of Sports Council, 2011.
3. “Qualitative research for physical culture” Publisher: Palgrave, Macmillan, 2011. Authors: Pirkko Makvulla, Michael Silk. ISBN 978-0-230-30563-2
4. “Quality physical education” Unesco 2015 Published by the UN educational scientific and cultural organization. Ms Nansy Mclenan and Mc Jannine Thompson.
5. “Sports law and policy in the European Union”. Richard Parrish. Copyright 2013.
6. “Essentials of sports law” Fourth Edition. Clenn M.Wong. Copyright 2010 by ABC-CLIO.
7.Principles and Practice of. SPORT MANAGEMENT Lisa P. Masteralexis., Carol A. Barr., Mary A. Hums.
8. Michael A. Leeds, Peter von Allmen The Economics of Sports. USA. 2015.

2 – amaliy mashg‘ulot davomi

mavzusi: Xorijiy davlatlarda ommaviy sportni tashkil etish va sport musobaqalari boshqaruvida xorijiy tajribalarni joriy etish

Qisqacha annotatsiya
Umume’tirof etilgan dalil, ya’ni jismoniy madaniyat va sport (JMS), ayniqsa ommaviy sport yoki barcha uchun mo‘ljallangan sport sohasi ijtimoiy-iqtisodiy muammolar: jamiyat birlashishi, yoshlarni zararli odatlardan saqlash, kasalliklarning oldini olish, o‘rtacha umr ko‘rish davrini uzaytirish va ularning sifat darajasi oshirish masalalarini hal etishi ma’lum. Shak-shubhasiz, ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lganligi uchun sport xizmatlari xalqaro boshqarish va hamkorlikning muhim omilidir.
Ommaviy sport bo‘yicha asosiy hujjat sifatida Jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha xalqaro xartiyani (1978 y.) va keyingi qo‘shimchalar bilan to‘ldirilgan Yevropaning sport xartiyasini (1992y.) keltirishimiz mumkin. Keltirilgan hujjatlarda belgilangan qoidalar ommaviy sport rivojlanishini boshqarishni belgilaydi, ya’ni bu qoidalarga barcha mamlakatlar rioya qilishi va tasdiqlashi lozim. Asosiy qoidalardan biri mamlakatlarning ishtirok etishi va chetlashishi, birinchidan, ommaviy sport mashg‘ulotlari bilan shug‘ullanishda haq-huquqlarni cheklamaslik, ikkinchidan, hukumat sport inshootlari tarmoqlarini rivojlantirish va jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari bilan shug‘ullanishni yo‘lga qo‘yishi kerak.
Quyida keltirilgan hujjatlarning mazmuniga ko‘ra turli mamlakatlar o‘z ijtimoiy-iqtisodiy holatlaridan va siyosiy tuzilishidan kelib chiqqan holda ommaviy sport rivojlanishi va o‘zining resurs bazasini tuzish, qayta tiklash va to‘ldirishga imkoniyat yaratishi zarur.
Sportning rivojlanishi uning asosiy qonuniga asoslanadi. Shunday qilib, bu qonun Fransiyada “Jamiyatda sport va jismoniy faollikning rolini oshirish va muassasalari haqida Fransiya Respublikasining Qonuni (1984y.)”, Finlyandiyada – Sport haqidagi qonun (21.12.1979y.) va Sport haqidagi ustav (28.12.1979 y.) v.b. Ta’kidlab o‘tish kerakki, bunday qonunlarni takomillashtirish, shuningdek sportni rivojlantirishga oid boshqa barcha qonuniy hujjatlar xalqaro hujjatda keltirilgan holatga mos bo‘lishi zarur.