|
2.2§. Geometriyani o’qitishda an’anaviy talim vositalari
Asboblar, uskunalar, jadvallar, chizg‘ich, sirkul, doska, bo‘r, transporter,
darslik.
Geometriya fani o‘quvchilar uchun biroz murakkablikni keltirib chiqarishi
mumkin. Shu sabab texnik vositalardan foydalanish har bir o‗quvchiga
individual yondashuvni ta‘minlashi va turli darajadagi murakkablikka ega
topshiriqlarni ishlab chiqish, individual qobiliyati hamda tayyorgarligiga qarab
bir dars doirasida turli o‗quvchilarga taklif etishni ta‘minlashi mumkin bo‗ladi.
Shuni ta‘kidlaymizki, ―Oliy matematika‖ fani oliy ta‘limda asosiy tayanch fan
ekanligi, uning bo‘limlari ehtimollar nazariyasi va matematik statistika,
informatika, chiziqli va nochiziqli dasturlash, makro va mikro iqtisod,
ekonometriya, iqtisodiy tahlil, moliyaning miqdoriy metodlari, logistika va
boshqa fanlarning asosiy bilimlarini egallashda muhim qurol sifatida ishlatilishi
e‘tiborga olinadi. Ananaviy metodlarning ibtidosini ilk falsafiy va pedagogik
tizimlar tashkil etadi hozirgi davrda ulardan 5 tasi inobatga olinadi: amaliy,
ko‘rgazmali, ifodali, kitob bilan, video darslik.
Matematika darsining o‗ziga xos tomonlari, eng avvalo, bu o‗quv
predmetining xususiyatlaridan kelib chiqadi. Bu xususiyatdan biri shundan
iboratki, unda arifmetik material bilan bir vaqtda algebra va geometriya
elementlari ham o‗rganiladi. Talabalarning psixologik imkoniyatlari va o‘qish-
o‘zlashtirish faoliyati natijalari o‘zaro bir-biriga doimo mos kelavermaydi,
shuning uchun psixologik imkoniyat va o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari natijalari
sistemali ravishda hisobga olib boorishi zaruriyati tug‘iladi. Ayni mana shu
borada AQSh ta‘lim tizimida olib borilayotgan izlanishlar ijobiy natija
bermoqda.Bunda mutahassislar tomonidan tuzilgan mahsus testlar yordamida
talabalarni quyidagi guruhlarga ajratishadi.
Vizual talaba-ko‘rish orqali malumotlarni samarali qabul qiladi
Audial talaba –eshitish orqali
Reflektor qobiliyatli talaba –tahlil qilish,tajriba,soolishtirish orqali
18
Introvert talaba –kam muloqot qiladi ,energiyasi ichida bo‘ladi chuqur
o‘ylab tez o‘zlashtiradi
Exstrovert talaba –ko‘p gapiradi ,tinmay energiya sarflaydi bir joyda tura
olmaydi.
Endi ―Geometriya‖ fanining ―Fazoda tekislik tenglamalari‖ amaliy
mashg‘ulot darsida ilg‗or pedagogik texnologiyalarni qo‗llab, o‗qitish-o‗rgatish
haqida fikr yuritamiz.
Mavzu:
Fazoda tekislik tenglamalari
Vaqti 2 soat
Talabalar soni: 25 nafardan oshmasligi
Kerak
O‘quv
mashg‗uloti
shakli
Individual topshiriqlarni bajarishga
asoslangan amaliy mashg‗ulo
Mashg‗ulot rejasi
1. Fazoda Dekart koordinatlar sistemasi va
asosiy masalalarпф oid misollar iechish.
2. Berilgan nuqtadan o‘tib, berilgan
vektorga perpendikulyar bo‘lgan tekislik
tenglamasini muayan misollarda chiqarish.
3. Tekislikning umumiy tenglamasi va
uning xususiy hollariga misollar iechish.
5. Tekislikning kesmalar bo‘yicha
tenglamasiga doir misollar iechish .
6. Berilgan uchta nuqtalardan o‘tuvchi
tekislik tenglamasiga oid misollar iechish
Asosiy tushuncha va
atamalar
Fazoda nuqtaning o‗rni, aplikata,
oktantlar, koordinat tekisliklari, ikki nuqta
orasidagi masofa, kesmani berilgan
nisbatda bo‗lish, sirt va uning tenglamasi,
sirtning tartibi, sferik sirt, fazoda tekislik,
normal vektor, tekislikning umumiy
19
tenglamasi, tekislikning kesmalar bo‗yicha
tenglamasi, berilgan uchta nuqtadan
o‗tuvchi tekislik, ikki tekislik orasidagi
burchak, nuqtadan tekislikkacha bo‗lgan
masofa, ikki tekislikning parallelligi va
perpendikulyarligi.
Amaliy
mashg‗ulotining
maqsadi
Fazoda tekislik tenglamalari haqidagi
bilimlarni mustahkamlash va ularni
chuqurlashtirish..
Pedagogik vazifalar
O‗quv faoliyati natijalari
1.Mavzu
bo‘yicha
bilimlarni
tizimlashtirish,
mustahkamlash.
2.O‘quv materiallari
bilan
ishlash
ko‘nikmalarini
hosil qilish.
3.
Fazoda
Dekart
koordinatlar
sistemasi va
asosiy
masalalarga
oid misollar iechish.
4. Berilgan nuqtadan
o‘tib, berilgan
vektorga
perpendikulyar
bo‘lgan tekislik
tenglamasini muayan
1.Fazoda Dekart koordinatlar sistemasi va
asosiy masalalarga oid misollar iecha
bilish.
2. Berilgan nuqtadan o‘tib, berilgan
vektorga perpendikulyar bo‘lgan tekislik
tenglamasini muayan misollarda chiqa bilish.
3. Tekislikning umumiy tenglamasi va
uning xususiy hollariga misollar iechni
bilish.
4.Tekislikning kesmalar bo‘yicha
tenglamasiga doir misollar iecha bilish .
5. Berilgan uchta nuqtalardan o‘tuvchi
tekislik tenglamasiga oid misollar iechni
bilish.
20
misollarda chiqarish.
5.
Tekislikning
umumiy tenglamasi
va
uning
xususiy
hollariga
misollar
iechish.
6.
Tekislikning
kesmalar bo‘yicha
tenglamasiga
doir
misollar iechish .
7.
Berilgan
uchta
nuqtalardan o‘tuvchi
tekislik tenglamasiga
oid misollar iechish.
Ta‘lim
usuli
va
texnikasi
Amaliy mashg‗uloti, tezkor-so‗rov, aqliy
hujum, pinbord, suhbat, munozara, insert.
Ta‘lim shakli
Frontal, jamoaviy(guruhli).
Ta‘lim vositalari
Ma‘ruza matni, amaliy mashg‗ulot
bo‗yicha o‗quv materiallari, proektor,
axborot texnologiylari vositalari.
Ta‘lim berish sharoiti Maxsus texnika vositalari bilan
jihozlangan, guruhli shaklda ishlashga
mo‗ljallangan auditoriya
Manitoring
va
baholash
Og‗zaki so‗rov, kuzatish, test.
Oliy ta‘limning asosiy vazifalariga ko‘ra talabalarni yuksak ko‘rsatkichli
ta‘limni ta‘minlash va DTS ga muvofiq ravishda xozirgi zamon ta‘limiy va
kasbiy dasturlar asosida malakali kadrlar tayyorlash,hamda jamiyat talablariga
21
javob beradigan, mamlakatning iqtisodiy siyosiy sotsial taraqqiyotiga munosib
hissa qo‘sha oladigan yoshlarni tarbiyalash lozim,zamonaviy fan texnika
texnologiya va madaniyat yutuqlariga asoslangan holda matematika o‘qitishni
tashkil etish lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
