Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

«Мантиқни ривожлантирамиз» 
Ким учун: 5 синф ўқувчилари
Гурухдаги ўқувчилар сони: 4 
Қайси фанларни бирлаштиради: информатика, математика, физика, 
кимё, мантиқ 
Мақсад: дастур 
натижаларини 
кўриш 
ёрдамида 
дастурлаш 
кўникмаларини ва мантиқни 
ривожлантириш. 
Бажариш вақти: 2-3 ой. 
Биринчи хафтада: дастур 
буйруқлари 
имкониятлари 
билан танишадилар; 
Иккинчи 
хафтада: 
осон 
куринишдаги масалаларни дастурини тузадилар ва натижаларни 
кўрадилар; 
Кейинги давр мобайнида: кичик гурухлар учун лойихалар берилади 
ва ўқувчилар натижа учун куршадилар.
Бажаришнинг охирги даврида ўқувчилар лойихаларини ҳимоя 
қиладилар. 

---

67 
Scratch визуал дастурлаш қобиғида ишлаш натижаси параллел равишд хосил 
қилинади ва бу ўқувчиларга дастурлашга бўлган қизиқишни оширади. Ушбу дастур 
айнан болалар учун 2003 йилда ишлаб чиқарилган восита бўлиб, бу қобиғ ёрдамида 
ўқувчилар оддий ўйин ва фойдали дастурлар яратиш имкониятига эгадирлар.
Дастурнинг асосий авзалликларидан бири, дастурдан таълим воситаси сифатида 
фойдаланиш мумкин. Ўқувчилар фанлардан (тарих, биология, физика, кимё ва б.) 
берилган топшириқлар асосида ўзларининг иллюстрация файлларини яратиш 
имкониятларига эга бўладилар.
Scratch 2.0 версиясида эса овоз мухаррири 
имкониятларидан хам фойдаланишлари ва файлларини бойитишлари мумкин. 
Дастур бепул ҳисобланади. 
Яна бир мисол, 2011-йилда ташкил этилган "Makeblock" 
компанияси, диққат эътиборини роботларни мустақил яратиш ва 
дастурлаштиришга мўлжалланган тўпламларни ишлаб чиқаришга қаратди, 
бу STEAM-таълимнинг асосий йўналишига мос келади. Чунки улар учун 
узлуксизлик катта ўринни эгаллайди. Компания мутахассислари дастлаб 
таълимнинг барча босқичларини ўз ичига олган маҳсулотни ишлаб 
чиқишни режалаштирдилар. Дастлабки босқичда талабалар SCRATCH 
визуал муҳитига асосланган дастурлаш асосларини ўрганадилар ва mBOT 
моделининг намунасини қўллаш орқали мехатроника асосларини 
ўрганадилар. Шундай қилиб, улар дастлабки алгоритмлаш функцияларш 
хақидаги билимларни олишади ва йиғилган роботларни қандай 
бошқаришни ўрганадилар. Бепул MAKEBLOCK дастури ҳар қандай 
компьютер, планшет ёки смартфонга ўрнатилган бўлиб, ундан сиз ёзма 
кодни тўғридан-тўғри роботга "ҳаводан юборишингиз" мумкин.

---

68 
Аммо роботлар Steamнинг мактаб ўқувчиларнинг салоҳиятини 100 
фоизга оширишга имкон берадиган ёндашув эмас. Лойиҳага асосланган 
таълимнинг дастлабки шартларидан бири, биринчи навбатда, унинг 
узлуксизлиги ва иккинчидан, маълум бир рақамли маконда ишчи гуруҳлар 
ўртасида ўзаро фикр алмашиш ва фикр алмашиш имконияти бўлиши 
мумкинлиги. Бунинг учун мактабнинг IT-инфратузилмасини максимал 
даражада ошириш, кейинги босқичда таълимнинг умумий сифатини 
ошириш зарур.