Низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети ф. И.Ҳайдаров Н. С. Жўраев психология тарихи

Эпикур ҳаёти: (милоддан аввалги 341-270 йиллар)
Юнон файласуфи Эпикурнинг ватани – Лампаска шаҳри бўлиб, Афинадан Самос оролига кўчиб ўтган оилада туғилган. Эпикур Афлотуннинг шогирди Памфил қўлида таҳсил олган. Донищманд милоддан аввалги 310 йилда Лебосдаги Митилен шаҳрида, 306 йилдан ўлимига қадар Афинадаги ўз «БОҒ»ида талабаларга фалсафадан сабоқ берган. Бу боғ Эпикурчиларнинг муқаддас даргоҳига айланган. Эпикур умри давомида ҳеч қачон ўзгаларнинг фикрига таянмасликка харакат қилган. Жами 300га яқин асар ёзган, бироқ улар бизга қадар етиб келмаган. Эпикурнинг таълимотига асослари баён этилган учта мактуби ва баъзи қўлёзмаларидан парчаларгина сақланиб қолган.
Донишманд умрининг сўнгги 14 куни давомида буйрагидаги тошдан қаттиқ азоб чекан. Ривоятларга қараганда, у иссиқ сув тўлдирилган жомга ётиб ўткир шаробни симирган-да, дўстларига сабоқларини унутмасликни васият қилиб, ҳаётдан кўз юмган.
Кейинчалик Эпикур ғоялари Лукреций томонидан такомиллаштирилди. Қуйида Лукрецийни бир нечта фикрларини мушохада учун келтириб ўтмоқчимиз.
- Бир қарашда улуғвор ва ажойиб кўринган ҳар қандай нарсанинг жозибаси кўзимга вақт ўтиши билан озайгандек кўринаверади.
- Вақт илдамлагани сайин буюмларнинг моҳияти ҳам ўзгара боради.
- Қалбни ҳам жисм каби даволаш мумкин.
- Жисм улғая боргани сайин руҳий сифатлар ҳам такомиллаша боради.
- Сариқ касалига чалинган бемор қаерга қарамасин, ҳамма нарса кўзига сариқ тусда кўринади.
- Ҳеч нарса якка ҳолда ривожлана олмайди.
Лукреций Тит Кар ҳаёти: (милоддан аввалги 99 – 55 йиллар)
Қадимги Юнон шоири ва файласуфи Лукрецийнинг туғилган ери, ижтимоий келиб чиқиши ва мавқеи хусусида аниқ маълумотлар йўқ. Унинг асл исми Тит, лақаби Кар бўлган.
Лукрецийнинг таълимоти ва дунёқараши файласуф Эпикурнинг издоши бўлганидан далолат беради.
Тарихий манбаларга қараганда, Лукреций ўз жонига қасд қилиб, ҳаётдан кўз юмган. У биринчи бўлиб, фалсафа фанига материя атамасини киритади. Бу атама лотинча mater – «она» сўзидан олинган.