Низомиддин млҳмудов дурдона худойберганова

Н А ШТ А Р
НАШТАРДАЙ (КАБИ, СИНГАРИ)
Ботмоқ, санчилмоқ, тилмоқ.
Ута азобли даражада таъсир 
килмок. Кўпрок гап, сўз, муайян харакат-ҳолат ва шу кабилар 
ҳакида.
Айникса, Кенжа бобонинг «Қодирвой, энди этакни бир уриб, 
ўзингиз майдонга тушмасангиз чатоғ-ов», деган пичинги отам- 
та наштардай 
ботди
(А. Кўчимов. Ишқибозлар). Мусофир де- 
вонанинг гапи «чинор» Султонга наш тардек 
ботди
(С. Сиё- 
ев. Яссавийнинг сўнгги сафари). Бегона юртда ҳеч кими йўқ 
севгилиси аҳволини ҳис килишнинг ўзи юрагига наш тар каби 
ботар,
чорасизлигидан бошини деворга ургиси келарди (А. Аб- 
дуллаев. Дард). Устанинг чеҳрасидаги маҳзунлик, овозидаги 
дард Қаландарнинг юрагига наш тардек 
санчилди
(О. Ёқубов. 
Улугбек хазинаси). Сулаймон келтирган шумхабар унинг кекса 
калбини наш тардек 
тилиб юборган эди
(С. Сиёев. Яссавийнинг 
сўнгги сафари). Уларнинг гаплари юрагимга наш тардек 
санчи-
лар,
ичимни тилка-пора килиб ташларди (Б. Исмоилзода. Ширин 
ва армонли кунлар).
Н А Ҳ А Н Г
НАҲАНГДАЙ (КАБИ, МИСОЛИ)
Ютмоқ.
Еб ташламок, эгалламок, йўк килмок; хар кандай 
кучни маҳв этишга кодир.
Давлатпаноҳ! - деди амир Жондор, - Шахзодаи жувонбахт 
камида ўн минг сипоҳни пистирмага кўйиб, довонда кутиб 
ётган эркан. Бизнинг кўшинларни қопконга тушириб, наҳангдай 
ютиб юборди
(О. Ёкубов. Улуғбек хазинаси). Аёл кўз ёшидан 
хўл бўлиб болиш, Уни 
ютар эди
мисоли наҳанг (С. Зуннунова. 
Танланган асарлар). Наҳангдай каттадаҳан беку аъёнларни идо- 
ра эгиш осонми? Аммо Ҳумоюн доим унинг ёнида бўлмокчи, 
ҳамма ишни бамаслаҳат амалга оширмокчи эди (П. Қодиров. 
Ҳумоюн ва Акбар).
10 Н. Махмудои, Д. Худойберганова
145
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

н и ҳ о л
НИҲОЛДАЙ
Нозик, хипча.
Кўпрок аёлнинг чиройли, ихчам кадди-қомати 
ҳақида.
Нихолдай 
нозик
вужудца шунча куч, шунча ғайрат!.. 
(М. Али. Улуг салтанат). Хонага гунафшаранг бахмал муковали 
альбом кўтариб Дилноза кирди. Нихолдек 
нозик
(Ў. Ҳошимов. 
Тушда кечган умрлар). Ўзи қотмагина, ниҳолдай 
хипча,
Нари 
борса ўттиз-ўттиз бир ёшлар (Э. Воҳидов. Ҳозирги ёшлар). Ано- 
ранинг ниҳолдек бир тутам 
нозик
кадди-қомати бошкалардан 
ажралиб турар, жуссаси кичик бўлса-да, кулганида қўнғироқдек 
жаранглайдиган шўх овози ўтиришга алоҳида бир файз ба- 
ғишлар эди (М. Хайруллаев. Тилла маржон).