Nitrat kislotasining ishlab chiqarish texnologiyasi Reja

2NО=(NО)₂QQ (11.)

Bu reaksiya ham qaytar, gomogen va ekzotermikdir.Le-Shatelye prinsipiga muvofiq, haroratni oshishi muvozanatni sapga burilishiga, ya’ni hosil bo‘lgan dimer (NО)₂ni yana azot monooksidi Nogacha parchalashga, ya’ni (NО)₂ni chiqishini kamaytirishga olib keladi. Bu esa o‘z navbatida NО₂ni quyidagi reaksiya bo‘yicha hosil bo‘lishini xam kamaytiradi:

(NО)₂QО₂=2NО₂QQ (12.)

yoki reaksiyalarni birga yozsak:

2NО=(NО)₂QQ₁ (11.)

(NО)₂QО₂=2NО₂QQ₂ (12.)

2NОQО₂=2NО₂QQ

Shunday qilib, NOni NO2ga oksidlash jarayonida haroratni oshishi nafaqat NО₂ni chiqishini kamaytiradi, balki bu jarayonni tezligini kamaytirishiga ham olib keladi, sababi bu vaqtda oraliq mahsulot- dimerni miqdori kamayadi.

Rangsiz NOni oksidlash natijasida nitroza gazlari asta-sekin qizil-qo‘ng‘ir tusdagiNО₂ga o‘tadi. Agarda bu aralashma keyinchalik sovutilsa, uni rangi yo‘qola boshlaydi, bu esa rangsiz N₂О₄ (polimerlangan, ya’ni NO2ni dimeri)ni hosil bo‘lishdan dalolat beradi: