Nigora Erkaboyeva pedagogik mahorat (O‘quv qo‘llanma) Toshkent

O‘QITUVCHI PEDAGOGIK FAOLIYATIDA KOMPYUTYER TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISHI

O‘quv rejasi:

1. 
   Pedagogik mahoratni oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati.
   
2. 
   Ta’lim-tarbiya jarayonida kompyuter imkoniyatlaridan foydalanish.
   
3. 
   O‘qituvchining kompyuter texnologiyalari asosida o‘quvchilar bilimini nazorat qilishi.
   
4. 
   O‘qituvchining kasbiy rivojlanishida zamonaviy axborot texnologiyalari imkoniyatlaridan foydalanish.
   

Tayanch tushunchalar: zamonaviy axborot-kommunikatsion texnologiyalar (AKT), ta’lim-tarbiya jarayoni, kompyuter texnologiyalari, o‘quvchilar bilimini kompyuter texnologiyalari yordamida nazorat qilish, o‘qituvchining zamonaviy AKTdan foydalanish malakasi.

1. 
   Pedagogik mahoratni oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsion texnologiyalarning ahamiyati. Ta’lim tizimini isloh qilishning muhim yo’nalishlaridan biri axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bilan o’quv jarayonini tizimli integratsiyalash hisoblanadi. Bunda o’quv jarayonini tashkil etish va uning mazmunini tubdan yangilash, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari muhitida
   

o’qituvchining pedagogik faoliyati va o’quvchining ta’lim olish jarayonini tashkil etish strategik masala sifatida namoyon bo’ladi.
Ilmiy-texnik taraqqiyotning rivojlanayotgan bosqichida axborotlarning keskin ko’payib borayotganligi va ulardan o’qitish jarayonida foydalanish uchun vaqtning chegaralanganligi ta’lim tizimiga yangi texnologiyalarni joriy etishni taqozo etmoqda. Ta’lim mazmunini takomillashtirishning yo’nalishlaridan biri ta’lim oluvchilar uchun mustaqil ta’lim olish imkoniyatlari, ta’limning axborot manbalarini shakllantirish va rivojlantirish uchun zarur sharoitlarni yaratishdan iboratdir. Ta’lim- tarbiya jarayonlarining asosini yuqori sifatli va yuqori texnologiyali muhit tashkil etadi. Uning yaratilishi va rivojlanishi texnik jihatdan murakkab sanalsada, ammo bunday muhit ta’lim tizimini takomillashtirishga, ta’limda axborot texnologiyalarini tub ma’noda joriy etishga xizmat qiladi.
Zamonaviy axborot texnologiyalari o’quvchilar uchun ma’lumotlarni yetkazish, saqlash, qidirish kabi jarayonlarda katta imkoniyatga ega. Hozirda ta’lim muassasalarida elektron shaklda ko’plab axborot-ta’lim resurslari yaratilgan.
Ta’lim-tarbiya jarayonlarini axborotlashtirishni rivojlantirish yo’nalishi turli ta’lim axborot resurslarining birlashtirilishi orqali axborot-ta’lim muhitlarini yaratish bilan bevosita bog’liq. Bunday muhitni tashkil etishda, avvalom bor, ta’lim muassasalarida axborotlashtirishni tashkil etish, ya’ni barcha o’quv, ma’muriy va xo’jalik xizmatlarni, kutubxona va boshqaruv (rektorat, dekanat, o’quv bo’limi va b.) bo’limlarini yagona tarmoqqa birlashtirish, ularni Internet tizimiga chiqish imkoniyatlarini yaratish, ta’lim muassasida o’quv jarayonini nazorat qilish, hujjatlar elektron almanishuvini tashkil etish, axborot texnologiyalari negizida maxsus o’quv- metodik majmualarni yaratish orqali o’quvchilarning mustaqil ta’lim faoliyatini tashkil etish kabi vazifalarni amalga oshirish zarur bo’ladi. Hozirda bunday vazifalarni bajarishda portal texnologiyalarini yaratish orqali axborot-ta’lim resurslaridan foydalanishni tashkil etish mumkin. Ta’lim muassasining yagona axborot-ta’lim muhitini rivojlantirishning muhim yo’nalishi sifatida o’quv jarayonida axborot va telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish hisoblanadi. Axborotlarni tizimlashtirish axborot-ta’lim resurslaridan foydalanishni yengillashtiradi. Axborot-ta’lim portallarining yaratilishi axborotlarni mantiqiy tartiblash va tizimlashtirishga yordam beradi.
Axborot-ta’lim portallarini yaratish va uni rivojlantirishda tizimli yondashuv zarur hisoblanadi. Chunki kompyuter texnologiyalari asosida ta’lim muhitini yaratishda tahliliy tayyorgarlikning yaxshi darajada bo’lishi, mazmunning maqsadga muvofiqligi, axborotlarning tizimlashtirilishini ta’minlash muhim sanaladi.
Portal – foydalanuvchiga axborotlarni oddiy navigatsiya va keng ko’lamli qulay interfeys orqali yetkazish uchun turli axborot resurslarini birlashtiruvchi tarmoq telekommunikatsiya tuguni hisoblanadi. Bundan kelib chiqib portallarga quyidagi talablarni qo’yish mumkin:

• 
  ko’p sonli foydalanuvchilarga xizmat ko’rsatishi;
  
• 
  axborotlar ko’lamining kengligi;
  
• 
  asosiy tarmoq formatlarni qo’llashi;
  
• 
  oson va samarali qidirish tizimini joriy etishi;
  
• 
  axborot resurslarining integratsiyasi;
  
• 
  axborot xavfsizligini ta’minlashi;
  
• 
  axborotlarni tabaqalashtirishi;
  
• 
  bilimlarni boshqarish-tahlil etishi.
  

Portallarning ko’rsatkichi unda mujassamlashgan axborotlarning ko’lami, ya’ni axborot resurslari hajmi bilan aniqlanadi.