Ni aniqlash. Ishdan maqsad

LABОRATОRIYAISHI №5
STATIK ANIQMAS TO‘SINNING TAYANCH REAKSIYASINI TAJRIBA YORDAMIDA ANIQLASH
1.Ishdan maqsad:
1. Statik aniqmas to‘sinning tayanch reaksiyasi qiymatini tajriba yo‘li bilan aniqlanib, uni nazariy usulda topilgan miqdor bilan solishtirish.
2. Kerakli asbob va jixozlar:
SHtangensirkul, lineyka va zarur bulgan maxsus uskunalar
3. Umumiy ma’lumotlar:

Tajriba qurilmasining tavsifi.

1-yuklar; 2-tayanch ustunlari; 3-ilgak; 4-to‘sin; 5- lineyka; 6-yuklovchi moslama; 7-yig‘ma tayanch; 8-ilgak 9- oraliq tayanch ustun; 10-indikator;
4. Ishni bajarish tartibi:
a). Namuna chetki tayanchlarga o‘rnatilgach, oraliq tayanchga yuklovchi moslama 6 va indikator 10 o‘rnatiladi. YUklovchi moslama 6 ning Q1 va Q₂ og‘irlikdagi yuklar muvozanat holatiga keltirilib, (Q1 va Q₂ yukdagi chiziqcha lineykadagi nolga qo‘yiladi) Statik aniq va geometrik o‘zgarmas to‘sin hosil qilinadi. Barcha zaruriy o‘lchamlar va kattaliklar jadvalga ѐzib qo‘yiladi.
b). Namuna 4 ni yuklamasdan turib, indikatordan U sanoq olinadi va jadvalga ѐziladi.
v). Ilgak 8 ga F =20 N yuk osiladi va indikatordan olingan U sanoq jadvaliga ѐzib qo‘yiladi.
g). F yukni olmasdan turib, indikator 10 ning shkalasi dastlabki sanoq U ga kelguncha Q1 va Q₂ yuklarni Z masofaga suramiz. Natija to‘sin statik aniqmas to‘singa aylanadi.
d). Z masofa aniqlangach, indikatorning ko‘rsatishi jadvalga ѐzib qo‘yiladi.


Namunaning o‘lchamlari:

h =
mm;
h=
mm;
a=
mm.

Z=
Tayanch reaksiyasining nazariy qiymati:

Tajribadan olingan sanoqlar

T/r №	F, [ N ]	∆F, [N]	Indikatorning ko‘rsatishi		Eslatma
			Ui	∆Ui
1.						Statik aniq to‘sin
2.						Statik noaniq to‘sin

Oraliq tayanchdagi vertikal reaksiya kuchi tajribadan quyidagicha aniqlandi.

Nazariy va tajriba yo‘li bilan aniqlangan reaksiya kuchlarini taqqoslash

Oraliq tayanchning reaksiya yo‘nalishidagi tashqi kuchdan hosil bo‘lgan ko‘chish

bu erda:

	Tayanch reaksiya	CHiziqli ko‘chish
	Rc	∆lp
Tajribaviy usul
Nazariy usul
Xatolik %

5.Xulosa:
Takrorlash uchun savollar:

1. 
   Statik anik va aniqmas to‘sinlar nima?
   
2. 
   Asosiy sistema va teng kuchli sistema qanday tuziladi?
   
3. 
   Kanonik tenglamaning geometrik ma’nosini tushuntiring.
   
4. 
   Ikki marta statik aniqmas to‘sin uchun kanonik tenglama tuzing, xamda undagi va ∆_ip ko‘chishlar qanday aniqlanishini tushuntirib bering.
   
5. 
   Tajriba qanday tartibda o‘tkaziladi?