Нефт ва газни қайта ишлаш кимёвий технологияси” кафедраси

Тажрибага тайёрланиш ва уни бажарилиши

Нефть маҳсулотини намликдан қуритилади. Суюқ нефть маҳсулотларини қуритиш учун натрий сульфат ёки хлорли кальций қўлланилади. Кейин моддани фильтр қоғозидан ўтказамиз.
Қуюқ нефть маҳсулотларини намликдан қуритиш учун уларни 45⁰С гача иситилади. Шиша воронкага металл тўри ёки пахта қўйиб устига қиздириб олинган йирик ош тузини соламиз ва ундан нефть маҳсулотини сузамиз.
Қуритилган моддани пробиркага чизиқлардан биригача қуямиз. Модда пробирка деворларидан оқиб тушмаслиги керак. Агар моддамиз қуюқроқ бўлса, олдин 40-45⁰ гача иситиб, кейин пробиркага қуямиз. Агарда модда охирги бир суткани ичида 45⁰ дан юқори температурада иситилган бўлса. Ёки моддани сақланган вақтида қандай температура таъсир этганлиги маълум бўлмаса, у вақтда моддани 24 соат давомида лаборатория хонаси хароратида ушлаб туриб кейин пробиркага солинади. Нефть қолдиқлари, цилиндр мойи, қозон ёқилғиси ва шунга ўҳшашлар олдин 100⁰ гача иситиб кейин бир сутка давомида хона хароратида сақланиб, ундан сўнг тажрибага олинади.
Пробиркага маҳсулотни қуйиб, пробирка оғзининг ўртасига қотиш температурасини аниқлайдиган термометр ўрнатилган пробка билан маҳкам беркитамиз. Термометр пробирканинг ўртасига ўрнатилган бўлиши шарт. Термометр симоб шарчасининг устки қисми пробиркага солинган маҳсулот юзасидан 3мм пастроқ бўлиши керак (3-расмга қаранг).
Анализ қилинадиган моддани иситиш қуйидагича бажарилади. Модданинг қотиш температураси плюс 33 ⁰С дан минус 33 ⁰С гача бўлса, моддани харорати плюс 48-49 ⁰С бўлган сув ҳаммомида плюс 45⁰С гача иситиб, хона шароитида ёки бўлмаса харорати плюс 25 ⁰С бўлган сув ҳаммомида плюс 36 ⁰С гача совутилади. Модданинг қотиш температураси минус 33 ⁰С дан паст бўлса, харорати плюс 48-49 ⁰С бўлган сув ҳаммомида плюс 45 ⁰С гача иситиб, кейин харорати плюс 7 ⁰С бўлган сув банясида плюс 15 ⁰С гача совутилади. қурилмани 3-расмда кўрсатилганидек йиғилади.