Neft va gaz mahsulotlarini tashish va saqlash texnologiyasi

Sinov savollari:
1. Gazning bosimi nega o’zgarib turadi?
2. Gazga bo’gan mavsumiy notekislik qanday bartaraf etiladi?
3. Gazgolderlar qanday qurilma?


15-Mavzu: Avtomobillarga gaz to’ldirish komprеssor stansiyalari
Mаvzu rejasi:
1. Gaz to`ldirish stantsiyasilari haqida ma`lumot.
2.Avtosisternalarning texnik xarakteristikalari.
3. Suyultirilgan gazlarni avtomobil transportida avtomobil yonilg’i shaxobchalariga tashish.
Avtomobil transportida suyuq yonilg‘ilar bilan bir qatorda gazsimon yonilg‘ilardan foydalanish ortib bormoqda. Agar tarixga nazar soladigan bo‘lsak, gazsimon yonilg‘i benzin va dizel yonilg‘ilaridan oldin ichki yonar dvigatellarida qo‘llanilgan ekan, ya’ni
1860-yili Eten Lenuar yaratgan ichki yonar dvigateli va 1876-yili N. Otto yarat gan 4 taktli gaz dvigatellarining yonilg‘isi yoritish uchun ishlatiladigan gaz bo‘lgan. Keyinchalik neftdan benzin va dizel yonilg‘isini ajratib olish keng yo‘lga qo‘yilgach, ular dvigatellarda yonilg‘i sifatida ommaviy ravishda ishlatila boshlangan.
Neft zaxiralarining kamayishi, benzin va dizel yonilg‘isini qimmatlashishi
tabiiy gazga yana e’tiborni oshirdi. Gazsimon yonilg‘ilarning ekologik ko‘rsatkichlari benzin va dizel yonilg‘isiga nisbatan yaxshi bo‘lganligi ham, ularning motor yonilg‘ilari orasidagi ulushini oshishiga sababchi bo‘lmoqda.
Hozirgi kunda ichki yonar dvigatellarida suyultirilgan uglevodorod gazi (SUG) va siqilgan tabiiy gaz (STG) keng qo‘llanmoqda. Siqilgan gaz sifatida tabiiy metan CH4, suyultirilgan gazda – propan-butan aralashmasi yoki suyuq metan qo‘llaniladi.
Gazsimon mahsulotlar, ishlab chiqaruvchi zavodlardan tarqatish bazasiga, u yerdan esa, suyultirilgan va siqilgan gaz yonilg‘isi quyish shoxobchalariga yetkazib beriladi. Suyultirilgan va siqilgan gaz yonil g‘isi quyish shoxobchalarida esa, transport vositalarining bal lonlari to‘ldiriladi.Suyultirilgan gaz tarqatish bazasi gaz ishlab chiqaruvchi zavodlardan yonilg‘ini qabul qilish, turlari bo‘yicha saqlash oddiy hamda sanoat, qishloq xo‘jalik tashkilotlari va aholiga tarqatishga xizmat qiladi. Yonilg‘i, gaz quyish shoxobchalariga temir yo‘l va avtomobil sisternalarida yoki gaz trubalari orqali jo‘natiladi.