Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

 
1.3. Neft va gaz qazib olish jihozlari  
 
I  guruh.  Quduqning  stvolini  shakllantiruvchi  mustahkamlash  tizmasining 
quvurlari va uning ishonchliligini ta’minlagichlar. 
1.  Tizma  boshchasi,  u  quduq  ustini  mustahkamlash  tizmasi  bilan  bir  tugunga 
birlashtiradi, bir vaqtda quduqqa ishlatish uchun tushiriladigan vositalarning qismi 
bo’lib xizmat qiladi. 
2.  Filtrlar  bilan  quduqning  mahsuldor  qatlamidagi  suyuqliklar  yoki  gaz 
filtrlanadi. 
3.  Qirquvchi-klapanlar  qatlam  filtrining  ustiga  o’rnatiladi,  quduqda  ochiq, 
falokatli favvora bo’lishining oldini oladi. U favvoralovchi quduqlarda jihozlanadi. 
4.  Pakerlar  quduqlarni  uchastkalarga  ajratishda  va  ularni  germetiklashda 
o’rnatiladi. 
5.  Quduq  oldi  inshootlariga  quduq  usti  zonasida  xizmat  ko’rsatuvchi  va 
ta’mirlashga xizmat qiladigan maydonlar kiradi. 
Mustahkamlash  quvurlari  konstruktsiyasi  va  nominal  o’lchamlari  bilan  bir-
biridan  farq  qiladi.  Tizma  boshchalari  har  xil  konstruktsiyada  hamda  har  xil 
o’lchamlarda  va  parametrlarda,  har  xil  chuqurlikdagi  quduqlar  uchun,  har  xil 
muhitga  va  bosimlarga  mo’ljallab  tayyorlanadi  va  tashib  kelinadi.  Quduqlarda 
filtrlardan tashqari mustahkamlash quvurlarni perforatsiya qilib tayyorlangan turli, 
graviyli,  metall,  keramik  filtrlari  ko’p  sonli  variantlarda  va  har  xil 
konstruktsiyalarda  qo’llaniladi.  Yaqin  yillarda  yaratilgan  Qirquvchi  –  klapanlar, 
pakerlar  va  yakorlarning  yangi  har  xil  turlari  qo’llaniladi,  ular  o’rnatish  tartibi, 
o’lchamlari,  materiallari  va  tasniflari  boyicha  pakerlarga  o’xshashdir.  Quduq  oldi 
inshootlari gorizontal betonlangan yoki gruntli maydonli bo’ladi va botqoqliklarda 
joylashgan  territoriyalarda  yoki  dengiz  akvatoriyalarida,  quduq  oldi  inshootlarini 
joylashtirish  murakkablashadi.  Bunda  yuqori  mustahkamlikka  ega  bo’lgan,  yirik 
o’lchamli metall konstruktsiyalaridan maydon uchun asos sifatida foydalaniladi. 
II guruh. Bu jihozlar faqat favvorali neft, gaz yoki gazkondensat quduqlarini 
ishlatishga  mo’ljallangan.  Jihozlar  ko’targichdan,  favvora  armaturasi  va  manifold 
tashkil  topgan  bo’ladi,  quduq  ichidan  yer  ustiga  mahsulotni  ko’tarib  beradi, 
favvoralanishni boshqaradi va nazoratini ta’minlaydi hamda quduqning optimal ish 
rejasini saqlab turadi. 
1. 
Gazlift  jihozlari  ko’targichga  siqilgan  gazni  uzatish  orqali  quduqlarni 
ishlatishga  mo’ljallangan.  Bu  jihozlarga  qoyirish  va  ishchi  klapanlarning  gazlift 
ko’targichining jamlamasi, gazlift armaturasining majmuali o’lchov asboblari bilan 
manifoldi, 
kommunikatsiya–quvur 
uzatmalarning 
murakkab 
tarmog’i, 
avtomatlashtirish  va  boshqarish  vositalari  bilan  quduqqa  gazni  uzatgichlar  kiradi. 

---

 
10 
Motokompressorli  gaz  kompressor  stantsiyasi  quduqga  gazni  uzatishda  va  siqib 
berishda  qo’llaniladi,  berilgan  energiya  yordamida  quduq  ichidagi  suyuqlik  yer 
ustiga ko’tariladi. 
2. 
Bekituvchi  qurilmalar–neft,  gaz  va  suv  uzatmalarini  bekitishda  va 
germetiklashda keng qo’llaniladigan jihozlarning turiga kiradi. Bekitish qurilmalari 
favvora  armaturasida  suyuqlik  yoki  gazni  oqimini  boshqarish  hamda  gazlift  va 
boshqa turdagi quduqlarni ishlatishda qo’llaniladi. 
3. 
Nasos  kompressor  quvurlari  neft  va  gaz  qazib  olish  sanoatida  keng 
qo’llaniladi.  Quduqlarni  favvora,  gazlift  va  mexanik  usullarda  ishlatishda 
ko’targichlar sifatida  foydalaniladi  hamda  har  xil turdagi texnologik jarayonlarda, 
yuqori bosimli quvurlarda ko’pincha burg’ilash jarayonida ham qo’llaniladi. 
4.