Neft va gaz ishi asoslari

2.2-rasm. Grozniy neft institutining yig‘ish tizimi.

1- quduqlar; 2- o‘lchov qurilmasi; 3- birinchi bosqich gazsizlantirish qurilmasi; 4- GQIZ; 5- markaziy gazsizlantirish qurilmalari; 6- neftni tayyorlash qurilmalari.

Yig‘ishning tazyiqli Giprovostok tizimi. Giprovostok tizimi neft yig‘ish va tayyorlash jarayonlarini yanada yiriklashtirish, bir yerda mujassamlashtirish va mahsulotlarni (neft, gaz, kondensat) bosim yetarli bo‘lmagan holda alohida jo‘natish uchun yaratilgan (II.3-rasm).



2.3-rasm. Yig‘ishning tazyiqli Giprovostok tizimi

. 1-quduqlar; 2-guruxiy o‘lchov qurilmasi; 3-birinchi bosqich gazsizlantirish qurilmasi; 4- nasos stansiyasi; 5-GQIZ; 6-neftni tayyorlash qurilmalari; 7-NQIZ

Bu yig‘ish tizimi qo‘llanilganda quduqlar ustida 1-1,2 MPa atrofida bosim saqlanib turiladi. Quduqlarning (1) mahsuloti guruxiy o‘lchov qurilmasidan (2) o‘tganidan so‘ng birinchi bosqich gazsizlantirish qurilmasiga (3) yetib keladi. Bu yerda ajratib olingan gaz o‘z bosimi bilan 60-80 km masofagacha uzoqlikda bo‘lgan gazni qayta ishlash zavodiga (5) yuboriladi, neftni nasos stansiyasi (4) orqali markaziy neft yig‘ish punktida hisobdan o‘tkazilib, neftni tayyorlash qurilmalarida 19 (6) tayyor mahsulot holiga keltirilib iste’molchilarga jo‘natiladi. Giprovostok tizimi ko‘proq Rossiyaning Volga bo‘yi, Ural oldi konlarida hamda Tatariston, Boshqirdiston konlarida keng qo‘llaniladi.

Yuqorida ko‘rib chiqilgan neft yig‘ish, tayyorlash va uzatish tizimlari ma’lum bir shart – sharoitlarga (quduqlarni ishlatish usuli va quduq usti bosimi), geografik hududlarga, bu hududlarning geografik muhitning tabiiy sharoitlari (o‘rmonzorlar, botqoqliklar, doimiy muzlik va h.k.) ga mo‘ljallanib yaratilgan.

Bulardan tashqari, har qanday shart-sharoitlarga mo‘ljallangan neft yig‘ish, tayyorlash va uzatish universal tizimining kondan olinayotgan mahsulotni (neft, gaz kondensat) to‘liq bir-biridan ajratib olish, tayyorlashning texnologik jarayonidagi yo‘qotishlarni minimumga olib kelish va tayyorlash jarayonlarini to‘liq avtomatlashtirish yoki kompyuter orqali boshqarishgacha imkoniyati mavjud.