Neft va gaz fakultteti



Download 1,41 Mb.
bet15/47
Sana05.06.2022
Hajmi1,41 Mb.
#637587
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   47
Bog'liq
НГИ да тизимли тахлил ЎУМ

Системалар





Четдан бошкариш



Уз-узини бошкариш

Комбинатцияланган бошкариш билан





Программали бошкариш

Автоматик тугирлаш


Параметрик адаптация


Уз-узини ташкил этиш (тузилмавий адаптация)





Автоматик
Ярим автоматик

Автоматлаштирилган


Ташкилий




Кайтма алокасиз

Бошкариш

Параметрлар буйича бошкариш
Тузилиши буйича бошкариш











1.05-чизма Бошкариш турлари буйича система таснифи


1.3. Система модели


Тузилиш – бирор нарсанинг, масалан, системаларнинг таркибий кисимлари узаро жойлашуви ва алокаси
Хар кандай система яхлитлиги ва айримлиги билан тавсифланади, булар ташки хусусият сифатида номоён булади. Системанинг ички хусусият сифатида номоён булади. Системанинг ички хусусяти бир жинсли эмас, у турли таркибий кисмларга ега булади.Системанинг ажралмас кисмлари деб унсурларга айтилади, бирдан ортик унсурдан иборат кисмлари эса кичик система деб аталади. Табакаланиш буйича кичик системалар турли боскичларга ажралади.
Кичик системалар ва унсурлар, система шулардан ташкил топади, система таркибининг модели деб тавсифланади. Шундай модел намунаси 1,.06-чизмада келтирилди:


Система

Унсур





Кичик система 11

Кичик система 211

Унсур

Унсур

Кичик система 111

Унсур


Унсур

Унсур


Унсур

Унсур


Унсур

Унсур


Унсур

Унсур

1.06-чизма Система таркибининг модели


1.6-чизма Системанинг таркибий модели.


Мазкур система икки унсур ва биринчи боскичдаги 11ва 21кичик системадан иборат. Уз навбатида, кичик система 11 уч унсурдан ва икки унсурли иккинчи боскичдаги 111кичик системадан иборат, 21кичик система эса турт унсурдан ташкил топган.
Тизимлар таркибининг модели тизим кандай кисмлар (кичик система ва унсурлар) дан иборатлигини белгилайди.
Тизимлар таркиби моделини тузиш умуман мураккаб масала хисобланади. Масалан, мутахасислар айни бир тизимни бир неча таркибий, бир-биридан фарк килувчи, баъзан хатто сезиларли даражада фаркланувчи бир канча моделлардан иборат килиб тузишлари мумкин. Хаттоки айни бир мутахасиснинг узи хам турли шароитларда таркибнинг турлича моделларини тузиши мумкин. Бу хол куйдагича изохланади:
Биринчидан, унсурлик тушунчасини нуктаи назарларга боглик холда турлича белгилаш мумкин. Бир нуктаи назардан системаларнинг у ёки бу кисмлари унсур хисобланса, бошкача нуктаи назардан кичик система хисобланади;
Иккинчидан, ситемалар таркибий модели максадли булади.Шунинг учун айни бир система турли максадлар учун турлича ажратилади. Масалан [22], завод директор, бухгалтер, ёнгиндан мухофаза хизмати бошлиги нуктаи назаридан (максадлар турлилиги аёндир) мутлако турлича кисмлардан (кичик система ва унсурлардан) иборатдир;
Учинчидан, системаларни хар кандай кисмларга булиш нисбийдир, муайян даражада шартлидир.
Тизмлар таркибнинг модели бир катор амалий максадларга эришиш учунгина кифоялидир. Бошка куплаб масалаларни хал этишда яна кисмлар уртасидаги алокамуносабатни билиш зарур. Максадга эришиш учун зарур ва етарлича булган кисмлар уртасидаги муносабатларнинг мажмуи система тузилиши дейилади. Унсурлар орасидаги муносабатлар руйхати булиб хулосаланган, мавхум модел хисобланади. У факат унсурлар орасидаги муносабатни белгилайди, аммо унсурларнинг узларини зинхор тавсифламайди.
Система тузилишининг модел кисмлари била унинг таркиби уртасидаги муносабат (алока) ни акс эттиради.
Системанинг таркибий модели ва тузилиш модели биргаликда яна битта моделни биргаликда яна битта моделни – тизимларнинг тузилиш тарзини ташкил этади. Унда системаларнинг барча кисми, система ичидаги кисмлараро барча алкани ва муайян кисмларнинг атроф-мухит, яъни системаларнинг кириш ва чикиши билан алокасини курсатади.
1.07-чизмада системанинг тузилиш тарзи {синхронловчи соат}лар курсатилади. Система таркибига уч унсур киради: вакт курсаткичи, индикатор ва вакт эталони. Схема тузилиши 1.2 ва 3 система ички муносабати буйича аникланади (курсаткич –индикатор, эталон курсатгич эталон индикатор) 4 кириш (ташкаридан энергиянинг келиши) ва 5 (индикаторни тугирлаш ), шунингдек, чикиш 6 (соатлар курсаткичи ) муносабатларига кура аникланади.
Тузилиш тарзи – бу унинг таркиби ва система ички муносабат (алока)ларни ва атроф –мухит мажмуидир.
Система тузилиш тарзини математик тадкик килиш учун графлардан кенг фойдаланилади, уларда система кисмларнинг мавжудлиги ва улар орасидаги алока шунингдек кисм ва алокалар уртасидаги фарклар белгиланади. Графнинг чуккиси кисмнинг эркин табиатини белгилайди, кобирга эса тугри чизик тарзида берилади (1.08-чизма). Агар чукки узи билан узи туташган булса, унда кобирга сиртмок дейилади.
Граф мулжалланмаган дейилади, агар алока йуналиши белгиланмаган булса ва мулжалланган дейилади, агар алока йуналиши белгиланмаган булса ва мулжалланган дейилади, агар алока йуналиши курсатувчи чизик булса. Турли тузилишларга таалукли графлар мисоли 1.09-чизмада келтиирилди.
Йуналишли дарахтсимон (погонали) ва матрицали тузилиш (1.09-чизма, а. б, в) купинча ташкилий тизмларда, тармок тузилмалари эса (1.09-чизма, г) – техникавий алокалада учрайди. Система назарясида [22] кайтма алокали тузилмалар алохида урин тутади, улар графларда йуналтирилган халка йулга ухшайди. Тизилмавий тарзларни графлар ёрдамида тасвирлаш графлар назарясидан системани математик тадкик килиш учун фойдаланишга имкон беради [17,22].



Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish