Neft mahsulot

12.7. Neft va neft mahsulotlarini saqlash 12.7.1. Rezervuarlar to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar
Rezervuarlar neft mahsulotlarini saqlashdagi asosiy qurilmalar bo‘lib, ularda ko‘p miqdordagi qimmatbaho mahsulotlar saqla- nadi. Neft mahsulotlarining saqlash sharoitlariga ko‘ra ular tiniq va qora neft mahsulotini saqlovchilarga bo‘linadi. Òayyorlanadi- gan materiallari bo‘yicha: metalldan va metallsiz materiallardan yasalgan rezervuarlarga bo‘linadi. Metall rezervuarlar asosan po‘latdan yasaladi. Nometall rezervuarlarga temir-beton va turli



<sup>38- rasm. Rezervuarlarning yer yuzasiga nisbatan joylashishi:
a– yer usti; b– yarim yer osti; d– yer osti.


sintetik materiallardan tayyorlangan rezervuarlar kiradi.</sup>
Rezervuarlar joylashishiga ko‘ra: yer usti, yarmi yer osti va yer osti ko‘rinishida bo‘ladi (38- rasm).
Yarim yer osti rezervuarlari balandligining yarmi yer yuza- sidan pastda joylashgan bo‘ladi. Òuzilishi (tashqi ko‘rinishi) bo‘yicha rezervuarlar: to‘g‘ri to‘rtburchakli, silindr, konus, sferik
va tomchi ko‘rinishida bo‘ladi. Rezervuarlar formasi (ko‘rinishi)ni tanlash ishlatilish maqsadi, neft mahsulotining xossasi va saqlash sharoitiga ko‘ra amalga oshiriladi.
Hozirgi paytda ishlatilayotgan rezervuarlarning hajmi 5 m³ dan 120000 m³ ni tashkil qiladi. Òiniq neft mahsulotlarini saqlash- da, asosan, po‘latdan yasalgan rezervuarlar hamda ichki yuzasi benzinga chidamli qoplamalar bilan qoplangan temir-beton rezer- vuarlardan foydalaniladi. Qora neft mahsulotlarini saqlashda temir- beton rezervuarlari ishlatiladi. Surkovchi moylar po‘lat rezervuar- larda saqlanadi.