Neft gаz texnologiyasi

Kislotali ishlov berishning asosiy holatlari
Kislotali ishlov (KI) – bu usulda quduq tubi atrofining o’tkazuvchanligini oshiriladi, qatlam jinslarining zarrachalari eritiladi, tog’ jinsining kollektorlarida o’tirib qolgan ifloslanishlarni bartaraf qilish amalga oshiriladi.
Neft gaz qazib olinadigan va haydovchi quduqlarda, burg’ilashdan keyin, ishlatish davrida va ta’mirlash davomida, karbonatli va qumoqtoshli kollektorlarning o’tkazuvchanligini kuchaytirish uchun kislotali ishlov berish qo’llaniladi.
Karbonat kollektorlariga ishlov berishda tuzli kislotali eritmalar (TKE) qo’llaniladi, qumoqtoshli kollektorlarda esa TKE dan keyin loyli kislotali eritma (LKE) haydaladi. Yuqorida keltirilgan kislotali eritmalarning eng faol ta’sir etuvchisi tuzli kislota (10÷30 % HCl) hisoblanadi, tuzli aralashma (10÷15 % HCl) va sizuvchi kislota esa (1÷15 % HF) miqdorda bo’ladi. Kislotali ishlov berishni amalga oshirish uchun, quduqqa 62-73 mm.li NKQlar perforasiya qilingan teshiklarining usti chegarasigacha tushiriladi. Quduq usti armatura bilan jihozlanadi. Quduq tizmasini biriktirish, NKQ bo’shlig’iga kirish uchun teskari klapan bilan jihozlanadi. Nasos agregati TsA-320, 4 AN -700 va boshqa agregatlar NKQ bilan teskari klapan orqali biriktiriladi. Qabul qilish qismi–kislota tashuvchi (A₃ –Z0-A) va avtosesterna (4 TsR, AP) kislota eritmasi va haydovchi suyuqliklarni tashuvchi mashinalar bilan biriktiriladi.
Kislotali ishlov berishning eng oddiy sxemasi chiqurlik jihozlarini quduqdan ko’tarish, quduqning tubini yuvish uchun NKQ tushiriladi va quvur boshmog’i perforasiya oralig’idan yuqoriga ko’tariladi. To’g’ri sirkulyasiya bilan quduqqa
kislota eritmasi NKQning hajmiga teng miqdorda haydaladi, bunda quvur orqasidagi zilfini yopiladi, rejalashtirilgan hajmdagi eritma haydaladi va bostiriladi. To’liq hajmdagi suyuqlik haydab bo’lingandan keyin quduqga bufer suyuqliginik haydash uchun zilfin yopiladi. Nasos agregati ajratiladi va maxsus texnikalar, reaksiya mahsulotlarini qoldiqlarini quduq tubidan tozalash boshlanadi. KE bostirilgandan keyin bosim tushishi bilan NKQ ko’tariladi. Chuqurlik jihozlari tushiriladi, nasos yordamida reaksiya mahsulotlari olinadi. O’z vaqtida reaksiya qoldiqlari quduq tubidan chiqarib olinganda qatlamdagi tuzli kislotali va loyli kislotali ishlovning ta’sir etish samaradorligi pasayib ketadi.