Назорат саволлари: Ўзгарувчиларни танлашда нималарга эътибор қаратилади?

Ташқи валидликка хавф солувчи омилларни санаб ўтинг.

1. Синов натижаларининг ўзаро таъсири: дастлабки синовдан ўтган субъектларнинг назорат тестидаги баллар дастлабки тестдан ўтмаган субъектлар учун андоза бўлмаган деб ҳисобланиши мумкин, чунки дастлабки синов маълум бир тарзда субъектларнинг мустақил ўзгарувчига сезгирлигини оширди.

2. Селекция ва экспериментнинг ўзаро таъсири: номувофиқ танлов натижасида мустақил ўзгарувчига умумий популяциядан фарқли равишда жавоб берадиган экспериментал гуруҳ тузилиши мумкин.

3. Экспериментал муҳитнинг реактив таъсири: тажриба шароитлари атрофдаги дунё шароитлари бўйича номувофиқ бўлган бўлиши мумкин.

4. Бир нечта тадқиқотларнинг аралашуви: Бир вақтнинг ўзида бир нечта тадқиқотлар ўтказилганда, ҳар бир тадқиқот алоҳида ўтказилганидан фарқ қиладиган ўзгаришлар юз бериши мумкин.

5. Ўлчашнинг самарасиз маълумотлари: барча ўлчовлар атрофдаги ҳақиқатнинг кўп қирраларини акс эттиради, улар таркибида бундай бўлмаган ҳолда ўзгаришларнинг кўринишини яратадиган ёки ҳақиқий ўзгаришларни яширадиган аҳамиятсиз компонентлар бўлиши мумкин.

6. Тадқиқотнинг аҳамиятсиз такрорланиши: Изоҳланувчи ўзгарувчилар мураккаб ҳодисалар бўлганида (масалан, "қўрқитиш" мисолида қамоқхонага ташриф буюриш ёки олий маълумот), тадқиқотчилар ҳодисанинг қайси томони тадқиқот мавзуларида ўзгаришларни келтириб чиқараётганини билмаслиги мумкин. Ва барча экспериментал тақдимотларда янглишиб мустақил ўзгарувчининг тегишли томонларини киритишмайди.

7. 
   Ички валидликка хавф солувчи омилларни санаб ўтинг
   

1. 
   Тарих: Мустақил ўзгарувчидан ташқари воқеалар, улар назорат тести балларини ўзгартириши мумкин ва олдинги синов ва назорат тести ўртасида содир бўлиши мумкин. Масалан, сиёсий этакчининг трансляциядаги баёнотлари, тажриба давомида ўтказилган баъзи узоқ муддатли ишлов беришлардан қатъи назар, субЪектларнинг муносабатини ўзгартириши мумкин.
   
2. 
   Ривожланиш: Вақт ўтиши билан мустақил ўзгарувчига ҳеч қандай боғлиқликсиз қарам ўзгарувчининг тахминларига таъсир кўрсатадиган мавзуларда содир бўладиган табиий ўзгаришлар (масалан, чарчоқ, таҳлил қилинаётган ҳудудларда аҳоли сонининг кўпайиши, жисмоний қариш).
   
3. 
   Беқарорлик: ишончсиз ўлчовлар, субъектларнинг нотўғри танланиши ёки бошқа сабабларга кўра қайд этилган қийматларнинг тасодифий ўзгариши.
   
4. 
   Асбобсозлик: Баҳолашда мустақил ўзгарувчига боғлиқ бўлмаган ўзгаришларни яратадиган ўлчов воситаларидаги фарқлар (масалан, интервю берувчилар ўртасида турли хил қарашлар, нотўғри созланган асбоб, кодлашнинг этарли эмаслиги).
   
5. 
   Регрессион артефактлари: регрессия натижасида юзага келадиган ўзгаришлар.
   
6. 
   Танлаш: Даволаш ва назорат гуруҳлари ўртасида дифферентсиал даволаниш натижасида келиб чиқадиган баҳоларнинг фарқлари (масалан, даволаш гуруҳи аъзолари қонуний равишда мустақил ўзгарувчига дуч келганда ва назорат гуруҳларидан бирининг аъзолари буни ўз ихтиёри билан амалга оширганда).
   
7. 
   Экспериментдаги ўлим: экспериментал ва назорат гуруҳларидаги субЪектларни йўқотишнинг турли даражалари. (Масалан, назорат гуруҳини бирлаштирган субЪектлар мустақил ўзгарувчига даволаш гуруҳи цингари жавоб қайтарадилар), назорат синовидан олдин экспериментдан чиқиб кетиши мумкин.)
   
8. 
   Селекция ва ривожланишнинг ўзаро таъсири: селекция жараёнларининг изчил олиб борилиши, бу тажриба ва назорат гуруҳларида ривожланишнинг турли даражаларига олиб келади. (Масалан, "қўрқитиш амалиёти" да экспериментал гуруҳ субЪектлари ёши каттароқ бўлиши мумкин, чунки улар ушбу дастурда иштирок этиш истагини фақат вояга этмаганлар ҳуқуқбузарлари сифатида ҳибсга олинганларидан кейин билдиришган ва шу тариқа улар вояга этмаганлар ҳуқуқбузарлигини ёш назорат гуруҳига қараганда тезроқ ошириши мумкин
   
9.